ภาวะมดลูกโตตั้งครรภ์ได้ไหม ? และแนวทางการรักษา

มดลูกเป็นอวัยวะสำคัญของผู้หญิงที่มีบทบาทในระบบสืบพันธุ์และสุขภาพโดยรวม หากเกิดความผิดปกติ เช่น เป็นโรคมดลูกโต อาจส่งผลกระทบต่อร่างกายและการตั้งครรภ์ได้ คำถามสำคัญคือ หากเกิดภาวะมดลูกโตตั้งครรภ์ได้ไหม ? หรือจะส่งผลอย่างไรต่อการมีบุตรบ้าง ? บทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับภาวะมดลูกโตที่จะส่งผลต่อร่างกายของคุณผู้หญิงในทุกแง่มุม

ทำความรู้จักกับภาวะมดลูกโต

ภาวะมดลูกโต (Enlarged Uterus) เป็นภาวะที่มดลูกขยายตัวจนมีขนาดใหญ่ผิดปกติ อาจทำให้รู้สึกแน่นท้อง หนักบริเวณช่องท้องส่วนล่าง หรือมีอาการปวดท้องร่วมด้วย ขนาดปกติของมดลูกในผู้หญิงทั่วไปจะมีความสูงอยู่ที่ 7-8 เซนติเมตร กว้าง 4-5 เซนติเมตร และหนา 3-4 เซนติเมตร

มดลูกสามารถขยายตัวได้ตามธรรมชาติเมื่อเกิดการตั้งครรภ์ และจะกลับสู่ขนาดปกติหลังคลอด อย่างไรก็ตาม หากมดลูกมีขนาดใหญ่ผิดปกติโดยไม่มีการตั้งครรภ์ อาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่ควรได้รับการตรวจวินิจฉัย

ภาวะมดลูกโตเกิดจากอะไร ?

ภาวะมดลูกโตสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ซึ่งสาเหตุหลักที่พบบ่อย ได้แก่

1. เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Adenomyosis)

โรคมดลูกโตจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Adenomyosis) คือภาวะที่เยื่อบุโพรงมดลูกไปเจริญเติบโตอยู่ที่กล้ามเนื้อมดลูก ส่งผลให้เกิดการอักเสบเรื้อรังและเกิดพังผืด กล้ามเนื้อมดลูกจึงหนาขึ้น และขยายใหญ่ขึ้นจนมีลักษณะคล้ายมดลูกของหญิงตั้งครรภ์ ภาวะนี้พบมากในผู้หญิงอายุ 35-50 ปี อาจทำให้ปวดประจำเดือนรุนแรง มีเลือดออกผิดปกติ และส่งผลต่อภาวะเจริญพันธุ์

2. เนื้องอกในมดลูก (Myoma Uteri)

เนื้องอกมดลูก เป็นก้อนเนื้องอกที่สามารถเกิดขึ้นทั้งภายในหรือภายนอกของผนังมดลูก โดยอาจไม่มีอาการชัดเจน แต่ในบางรายเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้มดลูกโตผิดปกติ ทำให้มีเลือดออกมากผิดปกติ หรือปวดท้องน้อยเรื้อรัง นอกจากนี้ เนื้องอกที่เกิดในโพรงมดลูกยังขัดขวางการฝังตัวของตัวอ่อน ส่งผลให้เกิดภาวะมีบุตรยากตามมาและเพิ่มความเสี่ยงกับภาวะแท้งอีกด้วย

3. มะเร็งในระบบสืบพันธุ์

มะเร็งปากมดลูก (Cervical Cancer) และมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก (Endometrial Cancer) เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่อาจทำให้มดลูกโตขึ้น โดยเฉพาะในกรณีที่ก้อนเนื้อร้ายมีขนาดใหญ่ หากพบอาการผิดปกติ เช่น มีเลือดออกผิดปกติบริเวณช่องคลอด หรือปวดท้องน้อยเรื้อรัง ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัย

มดลูกโต มีลูกได้ไหม ?

โอกาสตั้งครรภ์ขึ้นอยู่กับสาเหตุของมดลูกโต หากเกิดจากเนื้องอกในโพรงมดลูกหรือพังผืด อาจขัดขวางการฝังตัวของตัวอ่อนหรือเสี่ยงแท้งได้ แต่บางกรณีก็สามารถตั้งครรภ์ได้หากได้รับการรักษาที่เหมาะสม เช่น การใช้ยา ควบคุมฮอร์โมน หรือรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาวิธีรักษาที่เหมาะสมกับอาการของแต่ละบุคคล

อันตรายจากมดลูกโต

ภาวะมดลูกโตไม่เพียงแต่ทำให้รู้สึกไม่สบายตัว แต่ยังอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่ส่งผลต่อสุขภาพโดยรวมและระบบสืบพันธุ์ โดยอันตรายที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่

• ปวดท้องน้อยเรื้อรัง : ขนาดของมดลูกที่ขยายใหญ่ขึ้นอาจทำให้เกิดแรงกดทับต่ออวัยวะใกล้เคียง ส่งผลให้ปวดท้องน้อยเรื้อรังและรู้สึกอึดอัด
• ปัญหาด้านการขับถ่ายและปัสสาวะ : มดลูกที่โตผิดปกติอาจไปเบียดลำไส้ ไส้ตรง หรือกระเพาะปัสสาวะ ทำให้เกิดอาการท้องผูก ปัสสาวะบ่อย หรือปัสสาวะลำบาก
• ภาวะมีบุตรยาก : การที่มดลูกขยายใหญ่ขึ้นอาจทำให้โพรงมดลูกผิดรูป หรือมีการอักเสบเรื้อรัง ส่งผลต่อการฝังตัวของตัวอ่อน และเพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้ง
• ส่งผลต่อสุขภาพของทารกในครรภ์ : หากตั้งครรภ์ในขณะที่มดลูกโตผิดปกติ อาจทำให้ทารกมีภาวะเจริญเติบโตช้า หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ได้

ดังนั้น หากพบอาการผิดปกติ เช่น ปวดท้องน้อยเรื้อรัง ประจำเดือนมามากผิดปกติ หรือมีปัญหาด้านการตั้งครรภ์ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม

สัญญาณเตือน ร่างกายเสี่ยงมีภาวะมดลูกโต

จากความหมายและสาเหตุของภาวะมดลูกโตที่เรากล่าวถึงไปข้างต้น เชื่อว่าคุณผู้หญิงคงตระหนักถึงอันตรายของภาวะนี้กันบ้างอย่างแน่นอน เพื่อเป็นข้อมูลในการสังเกตตัวเองเบื้องต้น เรามีสัญญาณเตือนที่บ่งบอกว่าร่างกายของคุณกำลังเสี่ยงต่อภาวะนี้มาบอกกัน

• ประจำเดือนมามากผิดปกติ และปวดท้องมากจนทนไม่ไหว
• ประจำเดือนไหลเป็นลิ่มเลือดขนาดใหญ่
• ปวดบริเวณเชิงกรานและช่องท้อง
• หนักบริเวณช่องท้องส่วนล่าง
• รู้สึกเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
• ปวดหลังร่วมกับอาการปวดท้องประจำเดือนมาก
• มีเลือดไหลออกมาจากช่องคลอดแม้จะไม่ใช่ช่วงที่มีประจำเดือน

การวินิจฉัยและวิธีรักษามดลูกโต

ในการวินิจฉัยภาวะมดลูกโตนั้น เบื้องต้นแพทย์จะทำการซักประวัติและสอบถามอาการโดยละเอียด จากนั้นจะตรวจภายในด้วยวิธีอัลตราซาวนด์ทางช่องคลอดหรือทวารหนัก เพื่อตรวจหาความผิดปกของมดลูก และอาจมีการตรวจเพิ่มเติมด้วยการทำ MRI บริเวณช่องท้องส่วนล่าง เพื่อยืนยันผลตรวจ ประเมินความรุนแรงของโรค และตรวจสอบว่ามีพังผืดเกาะจนลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียงหรือไม่

สำหรับผู้ที่สงสัยว่าภาวะมดลูกโตสามารถรักษาให้หายได้หรือไม่ คำตอบคือสามารถรักษาได้ ขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการ โดยแนวทางการรักษาหลัก ๆ มีดังนี้

1. มดลูกโตจากเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่

การรักษาโดยการใช้ยาเพื่อลดการอักเสบและบรรเทาอาการปวด รวมถึงการใช้ยาคุมกำเนิดเพื่อควบคุมฮอร์โมนและลดการเจริญเติบโตของเยื่อบุโพรงมดลูก

2. มดลูกโตจากเนื้องอกในมดลูก

แนวทางการรักษาขึ้นอยู่กับขนาดและตำแหน่งของเนื้องอก หากเนื้องอกมีขนาดเล็กและไม่มีอาการรุนแรง อาจใช้ยาฮอร์โมนเพื่อช่วยลดขนาดของก้อนเนื้อ แต่หากเนื้องอกมีขนาดใหญ่ แพทย์อาจพิจารณาใช้วิธีผ่าตัดหรือวิธีอุดเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงเนื้องอก เพื่อลดขนาดก้อนเนื้องอก

3. มดลูกโตจากโรคมะเร็งในระบบสืบพันธุ์

หากภาวะมดลูกโตเกิดจากโรคมะเร็ง เช่น มะเร็งปากมดลูกหรือมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก แนวทางการรักษาจะขึ้นอยู่กับระยะของโรค โดยอาจใช้การผ่าตัดมดลูก การฉายรังสี หรือเคมีบำบัดร่วมด้วย เพื่อควบคุมการลุกลามของเซลล์มะเร็ง

ภาวะมดลูกโตเป็นภาวะที่ต้องได้รับการวินิจฉัยและรักษาตามสาเหตุที่แท้จริง หากปล่อยทิ้งไว้ อาจส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์และเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะมีบุตรยาก ดังนั้น หากพบว่ามีอาการผิดปกติ ควรเข้ารับการตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาโดยสูตินรีแพทย์ผู้ชำนาญการก่อนสาย และหากพบภาวะมีบุตรยากร่วมด้วย สามารถเข้ารับคำปรึกษาและวางแผนการตั้งครรภ์กับแพทย์ผู้ชำนาญการได้ที่คลินิกมีบุตรยาก VFC Center บริการรักษาภาวะมีบุตรยากครบวงจรด้วยเครื่องมือที่ทันสมัย ห้องปฏิบัติการได้มาตรฐานสากล มีประสบการณ์การรักษาด้วยเทคโนโลยีการเจริญพันธุ์มากกว่า 15 ปี

บทความโดย: แพทย์ศรมน ทรงวีรธรรม

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร

Hotline : 082-903-2035

Line Official : @vfccenter

อ่านบทความสุขภาพ : https://www.v-ivf.com/article/

ข้อมูลอ้างอิง:

1. มดลูกโต. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2567 จาก https://www.pobpad.com/มดลูกโต
2. รู้เท่าทันภาวะมดลูกโต ภัยร้ายที่ทำให้ใครหลายคนมีลูกยาก. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2567 จาก https://www.babyandmom.co.th/post/what-is-endometriosis