อาการ สาเหตุ และวิธีรักษามดลูกโต

มดลูก อวัยวะสำคัญของคุณผู้หญิงที่ส่งผลต่อร่างกายหลายประการ อีกทั้งยังเป็นอวัยวะสืบพันธ์ุและเป็นจุดเริ่มต้นของการตั้งครรภ์ หากละเลยไม่ดูแลสุขอนามัยให้ดี ย่อมเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติต่าง ๆ ที่อาจเป็นอันตรายและส่งผลให้เกิดภาวะมีบุตรยากได้

วันนี้เราจะมาแนะนำให้รู้จักกับ ‘ภาวะมดลูกโต’ อีกหนึ่งความผิดปกติที่อยู่ใกล้ตัวคุณผู้หญิงกว่าที่คิด แต่ภาวะนี้คืออะไร จะส่งผลกระทบต่อการมีบุตรหรือไม่ มาทำความรู้จักภาวะนี้กันให้มากขึ้นได้เลย

ทำความรู้จักกับภาวะมดลูกโต

ภาวะมดลูกโต (Enlarged Uterus) เป็นภาวะที่มดลูกขยายตัวจนมีขนาดใหญ่ผิดปกติ ทำให้รู้สึกไม่สบายตัว รู้สึกหนักบริเวณช่องท้องส่วนล่างผิดปกติ ซึ่งโดยทั่วไป มดลูกของผู้หญิงจะมีความสูงอยู่ที่ 7-8 เซนติเมตร กว้าง 4-5 เซนติเมตร และผนังมดลูกหนา 3-4 เซนติเมตร ซึ่งมดลูกสามารถขยายตัวเพื่อรองรับกับการตั้งครรภ์ และหลังคลอดก็จะกลับมามีขนาดเท่าเดิม แต่หากมดลูกมีขนาดใหญ่ผิดปกติโดยที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ อาจเสี่ยงต่อการเกิดภาวะนี้ได้ สำหรับภาวะมดลูกโตนั้นมีสาเหตุหลัก 3 ประการด้วยกันที่มักพบได้บ่อย ๆ ดังนี้

ภาวะมดลูกโตเกิดจากสาเหตุใด ?

1. เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Adenomyosis)

คือภาวะที่เยื่อบุโพรงมดลูกไปเจริญเติบโตอยู่ที่กล้ามเนื้อมดลูก ส่งผลให้เกิดการอักเสบเรื้อรังและเกิดพังผืด กล้ามเนื้อมดลูกจึงหนาขึ้น มดลูกมีขนาดใหญ่ขึ้นคล้ายกับคนตั้งครรภ์ พบมากในผู้หญิงอายุ 35-50 ปี

2. เนื้องอกในมดลูก (Myoma Uteri)

สาเหตุถัดมาที่ทำให้มดลูกมีขนาดใหญ่ผิดปกติ คือการมีเนื้องอกด้านในหรือด้านนอกของผนังมดลูก ซึ่งนอกจากจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้มดลูกโตแล้ว เนื้องอกในโพรงมดลูกยังขัดขวางการฝังตัวของตัวอ่อน ก่อให้เกิดภาวะมีลูกยากตามมาและเพิ่มความเสี่ยงกับภาวะแท้งอีกด้วย

3. มะเร็งในระบบสืบพันธุ์

โรคมะเร็งในเพศหญิงที่ก่อให้เกิดอาการมดลูกโต ได้แก่ มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก หากก้อนเนื้อมะเร็งมีขนาดใหญ่ ก็สามารถทำให้มดลูกมีขนาดใหญ่ผิดปกติได้เช่นกัน

อันตรายจากมดลูกโต

จากสาเหตุของมดลูกโตที่เรากล่าวถึงไปในข้างต้น อาจก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ตามมา ไม่ว่าจะเป็นอาการปวดท้อง ไม่สบายตัว มีปัญหาด้านการขับถ่าย เนื่องจากมดลูกขยายตัวจนไปเบียดลำไส้ ไส้ตรง และกระเพาะปัสสาวะ ที่สำคัญคืออาการมดลูกโตยังเป็นอันตรายต่อระบบสืบพันธุ์ ทำให้เกิดภาวะมีลูกยากและส่งผลกระทบต่อสุขภาพของทารกในครรภ์ เพราะอาจทำให้ตัวอ่อนไม่สามารถไปฝังตัวในตำแหน่งที่ถูกต้องได้

สัญญาณเตือน ร่างกายเสี่ยงมีภาวะมดลูกโต

จากความหมายและสาเหตุของภาวะมดลูกโตที่เรากล่าวถึงไปข้างต้น เชื่อว่าคุณผู้หญิงคงตระหนักถึงอันตรายของภาวะนี้กันบ้างอย่างแน่นอน เพื่อเป็นข้อมูลในการสังเกตตัวเองเบื้องต้น เรามีสัญญาณเตือนที่บ่งบอกว่าร่างกายของคุณกำลังเสี่ยงต่อภาวะนี้มาบอกกัน

• ประจำเดือนมามากผิดปกติ และปวดท้องมากจนทนไม่ไหว
• ประจำเดือนไหลเป็นลิ่มเลือดขนาดใหญ่
• ปวดบริเวณเชิงกรานและช่องท้อง
• หนักบริเวณช่องท้องส่วนล่าง
• รู้สึกเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
• ปวดหลังร่วมกับอาการปวดท้องประจำเดือนมาก
• มีเลือดไหลออกมาจากช่องคลอดแม้จะไม่ใช่ช่วงที่มีประจำเดือน

การวินิจฉัยและวิธีรักษามดลูกโต

ในการวินิจฉัยมดลูกโตนั้น เบื้องต้นแพทย์จะทำการซักประวัติและสอบถามอาการอย่างละเอียด จากนั้นจึงจะทำการตรวจภายในโดยวิธีอัลตราซาวนด์ทางช่องคลอดหรือทวารหนัก เพื่อตรวจหาความผิดปกติ รวมทั้งอาจมีการทำ MRI บริเวณช่องท้องส่วนล่างเพิ่มเติม เพื่อยืนยันผลตรวจ ประเมินความรุนแรงของโรค และเช็กว่ามีพังผืดเกาะจนลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียงหรือไม่

สำหรับผู้ที่สงสัยว่าภาวะมดลูกโตรักษาหายไหม มีวิธีรักษาอย่างไรบ้าง คำตอบคือสามารถรักษาได้ โดยขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการมดลูกโต ดังนี้

1. มดลูกโตจากเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่

รักษาโดยการใช้ยาเพื่อบรรเทาการอักเสบ และใช้ยาคุมกำเนิดเพื่อช่วยให้เลือดไหลเวียนในบริเวณนั้นได้น้อยลง ทำให้เยื่อบุหยุดการเจริญเติบโต

2. มดลูกโตจากเนื้องอกในมดลูก

รักษาด้วยวิธีใกล้เคียงกับมดลูกโตจากเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ แต่หากเนื้องอกมีขนาดใหญ่ แพทย์อาจพิจารณาใช้วิธีผ่าตัดหรือวิธีอุดเส้นเลือด เพื่อตัดเส้นเลือดแดงที่ไปหล่อเลี้ยงเนื้องอก ทำให้เนื้องอกมีขนาดเล็กลง

3. มดลูกโตจากโรคมะเร็ง

รักษาตามระยะของโรค ทั้งการผ่าตัด การฉายรังสี และการทำเคมีบำบัด

พบความผิดปกติเกี่ยวกับมดลูกอย่าปล่อยไว้ ควรเร่งเข้ารับการตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาโดยสูตินรีแพทย์ผู้ชำนาญการก่อนสาย และหากพบภาวะมีบุตรยากร่วมด้วย สามารถเข้ารับคำปรึกษาและวางแผนการตั้งครรภ์กับแพทย์ผู้ชำนาญการได้ที่คลินิกมีบุตรยาก VFC Center บริการรักษาภาวะมีบุตรยากครบวงจรด้วยเครื่องมือที่ทันสมัย ห้องปฏิบัติการได้มาตรฐานสากล มีประสบการณ์การรักษาด้วยเทคโนโลยีการเจริญพันธุ์มากกว่า 15 ปี

บทความโดย: แพทย์ศรมน ทรงวีรธรรม

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร
Hotline: 082-903-2035
LINE Official: @vfccenter

 

ข้อมูลอ้างอิง:

1. มดลูกโต. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2567 จาก https://www.pobpad.com/มดลูกโต
2. รู้เท่าทันภาวะมดลูกโต ภัยร้ายที่ทำให้ใครหลายคนมีลูกยาก. สืบค้นเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2567 จาก https://www.babyandmom.co.th/post/what-is-endometriosis