การเก็บอสุจิวิธี PESA และ TESE ผู้ชายเป็นหมันก็มีลูกได้

ไข่และอสุจิ เป็นสารตั้งต้นของการปฏิสนธิและการตั้งครรภ์ สำหรับคุณผู้ชายที่ตรวจน้ำเชื้อแล้วพบว่าไม่มีอสุจิ อย่าเพิ่งหมดหวังในการมีบุตร เพราะปัจจุบัน ทางการแพทย์มีเทคโนโลยีการเก็บอสุจิโดยตรงจากอัณฑะหรือหลอดพักอสุจิ ด้วยเทคนิค PESA และ TESE ซึ่งถูกพัฒนาเพื่อช่วยให้ผู้ชายที่ประสบภาวะมีบุตรยากจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น การทำหมันถาวร ภาวะอุดตัน หรือแม้แต่การผลิตอสุจิที่ต่ำผิดปกติ การทำความเข้าใจวิธีการเก็บน้ำอสุจิเหล่านี้ ถือเป็นก้าวแรกของการวางแผนมีบุตรอย่างมีประสิทธิภาพ

การเก็บอสุจิด้วยวิธี PESA และ TESE คืออะไร ต่างกันอย่างไร?

การเก็บน้ำอสุจิด้วยวิธี PESA และ TESE คือกระบวนการทางการแพทย์ที่ใช้สำหรับผู้ชายที่ไม่สามารถหลั่งน้ำเชื้อได้ตามธรรมชาติ หรือมีปัญหาเกี่ยวกับการผลิตและการส่งผ่านอสุจิ วิธีเหล่านี้จะช่วยเก็บตัวอสุจิโดยตรง และนำไปใช้ร่วมกับการทำ ICSI เพื่อเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์สำหรับคู่สมรสที่ประสบภาวะมีบุตรยาก

PESA การเก็บอสุจิจากหลอดพักอสุจิ

PESA (Percutaneous Epididymal Sperm Aspiration) คือ กระบวนการเก็บอสุจิโดยใช้เข็มขนาดเล็กแทงผ่านผิวหนังบริเวณถุงอัณฑะเข้าไปในท่อพักอสุจิส่วนต้น (Epididymis) ซึ่งเป็นจุดที่อสุจิเจริญเติบโต เพื่อเก็บอสุจิออกมาโดยตรง เป็นหัตถการที่ไม่ต้องผ่าตัดและไม่ต้องเย็บแผล จึงใช้เวลาน้อย ผู้เข้ารับการรักษาฟื้นตัวได้ไว เหมาะกับผู้ที่มีภาวะอุดตันของท่อนำอสุจิและเคยทำหมันถาวร โดยมีขั้นตอนดังนี้

1. แพทย์ทำการตรวจร่างกายและฉีดยาชาเฉพาะจุด
2. แพทย์จะใช้เข็มขนาดเล็กแทงผ่านผิวหนังถุงอัณฑะ เพื่อเข้าถึงท่อพักอสุจิส่วนต้น
3. ดูดตัวอสุจิออกมาโดยตรงด้วยความระมัดระวัง เพื่อนำไปประเมินคุณภาพ

TESE การเก็บอสุจิจากชิ้นเนื้อโดยตรง

TESE (Testicular Sperm Extraction) คือ การผ่าตัดขนาดเล็กเพื่อนำชิ้นเนื้อจากลูกอัณฑะ (Testicle) มาตรวจหาอสุจิในเนื้อเยื่อโดยการใช้กล้องจุลทรรศน์ ซึ่งเหมาะกับผู้ที่ไม่มีอสุจิในหลอดพักอสุจิ มีปัญหาในการสร้างอสุจิ หรือไม่มีท่อนำอสุจิโดยกำเนิด นอกจากจะช่วยเพิ่มโอกาสได้อสุจิที่สมบูรณ์แล้ว ยังช่วยในการวินิจฉัยสาเหตุของภาวะไม่มีอสุจิได้ด้วย สำหรับขั้นตอนสำคัญของการเก็บอสุจิด้วยวิธี TESE ได้แก่

1. แพทย์ทำการตรวจร่างกายและฉีดยาชาเฉพาะจุด
2. ใช้ใบมีดขนาดเล็กผ่าเปิดลูกอัณฑะและตัดชิ้นเนื้อออกมาเล็กน้อย
3. นำชิ้นเนื้อที่ได้ไปตรวจหาและแยกอสุจิด้วยกล้องจุลทรรศน์

ตารางสรุปความแตกต่างของการเก็บอสุจิด้วยวิธี PESA และ TESE

ผู้ที่เหมาะกับการเก็บอสุจิด้วยวิธี PESA และ TESE

การเก็บอสุจิด้วยวิธี PESA และ TESE เป็นทางเลือกสำหรับผู้ชายที่ไม่สามารถหลั่งอสุจิได้ตามธรรมชาติ หรือระบบสืบพันธุ์ผิดปกติ โดยแพทย์จะพิจารณาเลือกใช้ตามสภาพร่างกายและปัญหาของแต่ละบุคคล ซึ่งทั้งสองประเภทเหมาะกับกลุ่มคนเหล่านี้เป็นพิเศษ

• ผู้ชายที่มีภาวะอสุจิเป็นศูนย์ (Azoospermia) ไม่มีท่ออสุจิโดยกำเนิด หรือปริมาณการผลิตอสุจิต่ำ
• ผู้ชายที่เคยผ่านการทำหมันถาวรแต่ต้องการมีลูกอีก
• กลุ่มที่มีภาวะอุดตันหรือบาดเจ็บของหลอดนำอสุจิจากการประสบอุบัติเหตุ รวมทั้งผู้ที่เกิดการอักเสบเรื้อรัง
• กรณีที่ต้องการทำ ICSI เพื่อรักษาภาวะมีบุตรยาก แล้วการเก็บน้ำอสุจิด้วยวิธีธรรมชาติไม่ได้ผล

กระบวนการหลังจากเก็บอสุจิเสร็จสิ้น

หลังการเก็บอสุจิด้วยวิธี PESA และ TESE เสร็จสิ้น อสุจิที่เก็บได้จะถูกนำไปผ่านขั้นตอนต่าง ๆ เพิ่มเติม ขึ้นอยู่กับกระบวนการรักษา ได้แก่

• ตรวจประเมินคุณภาพอสุจิที่เก็บได้ เพื่อประเมินจำนวน การเคลื่อนไหว รูปร่าง และความสมบูรณ์ของ DNA เพื่อคัดเลือกอสุจิที่แข็งแรงและเหมาะสมสำหรับใช้ในกระบวนการช่วยการเจริญพันธุ์ต่อไป
• นำอสุจิไปใช้ในกระบวนการ ICSI อสุจิที่ผ่านการคัดเลือกจะถูกฉีดเข้าสู่ไข่โดยตรง นำไปสู่การปฏิสนธิและการตั้งครรภ์

แช่แข็งอสุจิสำหรับนำไปใช้ในอนาคต กรณีที่เก็บอสุจิคุณภาพดีได้จำนวนมาก สามารถนำไปแช่แข็งเพื่อใช้รักษาภาวะมีบุตรยากในครั้งถัดไปได้โดยไม่ต้องเจ็บตัวซ้ำ

การดูแลตัวเองหลังกระบวนการเก็บอสุจิ

หลังจากเสร็จสิ้นกระบวนการ ฝ่ายชายควรให้ความสำคัญกับการดูแลตัวเองอย่างเหมาะสม เพื่อช่วยฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาเป็นปกติ และรักษาคุณภาพของอสุจิในระยะยาว โดยสามารถดูแลได้ตามแนวทางต่อไปนี้

• รักษาความสะอาดของอวัยวะเพศอย่างเคร่งครัดเพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
• งดกิจกรรมที่ต้องออกแรงมาก เช่น การยกของหนัก หรือออกกำลังกายหนักประมาณ 1-2 วัน
• งดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 7 วันเพื่อให้แผลบริเวณอัณฑะหายดี
• หากมีอาการเจ็บปวด บวม หรือแดงบริเวณที่เจาะเก็บอสุจิ ควรแจ้งแพทย์ทันที
• พักผ่อนให้เพียงพอและหลีกเลี่ยงเรื่องที่ทำให้เครียด
• งดสูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจกระทบต่อคุณภาพอสุจิและการฟื้นตัวของร่างกาย

หากคู่สมรสคู่ใดกำลังเผชิญกับภาวะอสุจิเป็นศูนย์ เป็นหมัน หรือหลอดนำอสุจิมีปัญหาและต้องการมีลูก การผ่าตัดเก็บอสุจิด้วยวิธี TESE หรือ PESA อาจเป็นทางเลือกที่ช่วยเพิ่มโอกาสสำเร็จในการรักษาภาวะมีบุตรยากได้อย่างมีประสิทธิภาพ สนใจเข้ารับการรักษา สามารถเข้ามารับคำปรึกษาและตรวจร่างกายได้ที่ VFC Center ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร (V Fertility Center) เพิ่มโอกาสตั้งครรภ์สำเร็จ ดูแลทุกขั้นตอนโดยสูตินรีแพทย์และเจ้าหน้าที่ประสบการณ์สูง

 

บทความโดย นายแพทย์วรวัฒน์ ศิริปุณย์

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร 

Hotline: 082-903-2035 

LINE Official: @vfccenter