ไขข้อข้องใจ คู่รักเป็นโรคธาลัสซีเมียจะมีลูกได้ไหม?

ว่าที่คุณพ่อคุณแม่ที่กำลังวางแผนมีบุตร อาจเคยได้ยินชื่อโรคธาลัสซีเมียกันมาบ้าง ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรมที่ถ่ายทอดจากพ่อแม่สู่ลูก ซึ่งหากไม่มีการวางแผนครอบครัวให้ดีก็อาจมีโอกาสที่ลูกรักจะเป็นโรคนี้ไปด้วยเช่นกัน
สำหรับคู่รักบางคู่ ที่ไม่รู้ว่าตนเองและคู่รักเป็นพาหะของโรคธาลัสซีเมียอยู่หรือไม่ บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับโรคนี้กันให้มากขึ้น รวมถึงไปหาคำตอบกันว่า ทั้งผู้หญิงและผู้ชายที่เป็นโรคธาลัสซีเมียจะมีโอกาสมีลูกได้ไหม และควรทำอย่างไร เพื่อไม่ส่งต่อโรคนี้ไปสู่ลูกรักของเรา ติดตามได้เลย

 

โรคธาลัสซีเมีย คืออะไร?

ธาลัสซีเมีย (Thalassemia) เป็นกลุ่มโรคโลหิตจางชนิดหนึ่งที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม ซึ่งเกิดจากการที่ร่างกายผลิตฮีโมโกลบินได้ไม่เพียงพอ หรือฮีโมโกลบินที่สร้างมีความผิดปกติ โดยฮีโมโกลบินที่ว่านี้ เป็นโปรตีนในเม็ดเลือดแดงที่มีหน้าที่ลำเลียงออกซิเจนไปหล่อเลี้ยงร่างกาย ดังนั้น หากร่างกายผลิตฮีโมโกลบินได้ไม่เพียงพอ จะทำให้มีอาการซีด อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย รวมถึงอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ เช่น ภาวะโลหิตจางรุนแรง หรือภาวะหัวใจวาย ภาวะตับวาย หรือบางคนอาจเป็นโรคธาลัสซีเมียแฝง ซึ่งจะเป็นพาหะของโรคโดยไม่รู้ตัว เพราะธาลัสซีเมียแฝงจะไม่แสดงอาการและไม่ต้องเข้ารับการรักษา แต่จะสามารถถ่ายทอดยีนธาลัสซีเมียไปสู่ลูกน้อยที่กำลังจะเกิดได้

 

เป็นโรคธาลัสซีเมียสามารถมีลูกได้ไหม?

ในความเป็นจริงแล้ว ไม่ว่าจะฝ่ายชายหรือฝ่ายหญิงหากเป็นโรคธาลัสซีเมีย ก็สามารถมีลูกได้ แต่ควรปรึกษาแพทย์ก่อนวางแผนการตั้งครรภ์ เพื่อรับการตรวจคัดกรองของโรค และวางแผนการดูแลสุขภาพให้เหมาะสม เพื่อลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ โดยสามารถแบ่งโรคธาลัสซีเมียที่อาจเกิดในทารกออกเป็น 2 ชนิดหลัก ๆ ได้แก่

• แอลฟ่า-ธาลัสซีเมีย (Alpha-Thalassemia)

เป็นธาลัสซีเมียชนิดที่ค่อนข้างรุนแรง สามารถก่อให้เกิดผลกระทบกับการสร้างฮีโมโกลบินและเม็ดเลือดแดงโดยตรง ทำให้เกิดภาวะซีดและภาวะบวมน้ำของทารก ซึ่งอาจส่งผลให้ทารกเสียชีวิตตั้งแต่อยู่ในครรภ์ หรือเสียชีวิตหลังคลอดได้

• เบต้า-ธาลัสซีเมีย (Beta-Thalassemia)

เป็นธาลัสซีเมียชนิดที่มีความรุนแรงน้อยกว่าแอลฟ่าธาลัสซีเมีย โดยมักจะเริ่มมีอาการหลังคลอดไปแล้ว ทำให้มีอาการตัวเหลืองซีด ซึ่งเกิดจากความไม่สมบูรณ์ของฮีโมโกลบินทำให้ต้องได้รับเลือดตั้งแต่เด็ก

โดยความรุนแรงของโรคจะแตกต่างกันไปตามประเภทและจำนวนยีนธาลัสซีเมียที่ได้รับจากพ่อแม่ จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมคู่รักจึงควรเข้ารับการตรวจหาธาลัสซีเมียก่อนวางแผนมีบุตร เพื่อตรวจสอบว่าใครเป็นพาหะ และหาแนวทางที่เหมาะสมในการมีบุตรต่อไป

 

โอกาสการเกิดโรคธาลัสซีเมียในทารก

เนื่องจากธาลัสซีเมียเป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรมจากพ่อแม่ที่เป็นโรคธาลัสซีเมีย ซึ่งสามารถแยกเป็นอัตราเสี่ยงของการเกิดโรคได้ดังนี้

• พ่อและแม่มียีนแฝงหรือเป็นพาหะทั้งคู่
  ลูกที่เกิดมามีโอกาสที่จะเป็นปกติ 25% โอกาสที่จะเป็นพาหะ 50% และโอกาสในการป่วยเป็นโรคธาลัสซีเมีย 25%
• พ่อ หรือแม่มียีนแฝงหรือเป็นพาหะคนเดียว
  ลูกที่เกิดมามีโอกาสที่จะเป็นปกติ 50% และโอกาสที่จะเป็นพาหะ 50%

การตรวจหาพาหะธาลัสซีเมีย

สำหรับคู่รักที่ไม่ได้เป็นโรคธาลัสซีเมีย แต่ต้องการตรวจเพื่อหาพาหะเพื่อความอุ่นใจในการมีบุตร สามารถทำได้โดยการเจาะเลือดเพื่อตรวจหาความผิดปกติของยีน ด้วยวิธีดังนี้

• การตรวจคัดกรอง

เป็นการตรวจที่ง่ายและรวดเร็ว โดยใช้หลักการวัดค่าความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดงและค่าความเข้มข้นของฮีโมโกลบินชนิดต่าง ๆ แต่จะไม่สามารถแยกได้ว่าเป็นพาหะชนิดใด

• การตรวจชนิดฮีโมโกลบิน

เป็นการตรวจเพื่อแยกแยะชนิดของฮีโมโกลบินที่ผิดปกติ ซึ่งหากพบความผิดปกติก็อาจบ่งชี้ได้ถึงพาหะธาลัสซีเมีย รวมถึงสามารถแยกได้ว่าเป็นธาลัสซีเมียชนิดใด

• การตรวจยีนธาลัสซีเมีย

เป็นการตรวจเพื่อหาความผิดปกติของยีนธาลัสซีเมีย ซึ่งเป็นการตรวจที่แม่นยำที่สุด โดยสามารถใช้ยืนยันผลการตรวจชนิดของฮีโมโกลบินได้

สำหรับคู่รักที่มีผลการตรวจบ่งชี้ว่าเป็นโรคธาลัสซีเมียจะต้องรับคำแนะนำและแนวทางการรักษาอย่างเหมาะสมจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับลูกน้อยที่จะเกิดมาในอนาคต

หลาย ๆ คู่รักที่เป็นกังวลว่า หากเป็นโรคธาลัสซีเมียจะสามารถมีลูกได้ไหมคงได้คำตอบกันไปแล้ว แต่หากใครต้องการเสริมความมั่นใจให้กับการตั้งครรภ์ และเพิ่มความปลอดภัยในการมีบุตร สามารถเข้ารับการตรวจโครโมโซมตัวอ่อนได้ที่ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร เพื่อให้สามารถวางแผนการตั้งครรภ์ได้อย่างถูกต้อง และช่วยให้ลูกน้อยที่จะเกิดมาในอนาคตมีสุขภาพที่แข็งแรงสมบูรณ์

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ที่
VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร
Hotline : 082-903-2035
Line : @vfccenter

บทความโดยนายแพทย์วรวัฒน์ ศิริปุณย์

แหล่งอ้างอิง

1. โรคธาลัสซีเมีย…โรคที่ต้องรู้ก่อนมีลูก!!. สืบค้นเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2566 จาก https://th.yanhee.net/เกร็ดความรู้/โรคธาลัสซีเมีย-โรคที่ต้องรู้ก่อนมีลูก/
2. โลหิตจางธาลัสซีเมีย โรคทางพันธุกรรมที่ไม่ควรมองข้าม. สืบค้นเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2566 จาก https://www.phyathai.com/th/article/3208-thalassemia_genetic_diseases_that_mostly_overlooked__branchpyt3
3. ทำไม “คู่สมรส” ต้องตรวจธาลัสซีเมียก่อนตั้งครรภ์. สืบค้นเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2565 จาก https://www.nakornthon.com/article/detail/ทำไมคู่สมรสต้องตรวจธาลัสซีเมียก่อนตั้งครรภ์
4. ธาลัสซีเมีย โรคโลหิตจางแฝงทางพันธุกรรม. สืบค้นเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2565 จาก https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/thalassemia