ซีสต์ที่รังไข่ ปัญหาใหญ่ของคนอยากมีลูก

ซีสต์ที่รังไข่ ปัญหาใหญ่ของคนอยากมีลูก

ถุงน้ำในรังไข่ หรือ ซีสต์ (Cyst) ซีสต์ในรังไข่ อีกหนึ่งภัยเงียบที่ผู้หญิงต้องระวัง การเกิดซีสต์ สามารถแบ่งออกได้ 2 แบบ คือ 

• ซีสต์ที่เกิดโรค คือถุงน้ำที่มีความผิดปกติ และทำให้เกิดโรคที่ส่วนของอวัยวะที่เป็นซีสต์ได้ โดยมีซีสต์ที่เป็นโรคซีสต์ทั่วไป และซีสต์ที่เป็นมะเร็ง 
• ซีสต์ที่เกิดขึ้นและหายได้เองตามธรรมชาติ  โดยปกติแล้วในรังไข่จะมีการผลิตไข่แล้วตกไปรอบละ 1 ใบ และอาจจะมีไข่ที่ผลิตและโตตามปกติ แต่ไม่สามารถทำการตกไข่ได้ ก็จะทำให้เกิดเป็นซีสต์หรือถุงน้ำที่ค้างอยู่ภายในรังไข่ แต่จะสามารถหายได้เองภายใน 3 เดือน ถือเป็นซีสต์ที่เกิดโดยธรรมชาติ

การวินัจฉัยว่าเป็นซีสต์ชนิดไหน ในเบื้องต้นแพทย์จะยังไม่สามารถยืนยันได้ ส่วนใหญ่จะต้องตรวจและติดตามอาการก่อน 2-3 เดือน และดูว่าซีสต์นั้นสามารถหายได้เองตามธรรมชาติหรือไม่ หากเป็นซีสต์ที่เกิดโรคจะไม่สามารถหายเองได้และแพทย์จะทำแผนการรักษาต่อไป 

ซีสต์ในรังไข่ และซีสต์นอกรังไข่

ซีสต์ที่ทำให้เกิดปัญหาการตั้งครรภ์และเป็นสาเหตุของโรค เช่น ช็อกโกแลตซีสต์ หรือ โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ มักจะทำให้เกิดภาวะมีบุตรยากและลดโอกาสในการมีลูกของคุณแม่ได้ ปัญหานี้สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งภายในรังไข่และภายนอกรังไข่ เมื่อเกิดขึ้นในรังไข่หรือยังมีขนาดเล็กอยู่จะทำให้ไข่เจริญเติบโตได้ตามปกติ แต่คุณภาพของไข่ที่ได้รับผลกระทบจากช็อกโกแลตซีสต์จะมีสารเคมีบางอย่างที่ทำให้ไข่ที่ตกในรังไข่ข้างนั้นด้อยคุณภาพลง และเจริญเติบโตได้น้อยกว่าอีกข้างที่ไม่มีซีสต์ และถ้าหากขนาดซีสต์ใหญ่ขึ้นถึง 5 ซม. พื้นที่ในรังไข่จะเหลือน้อยลง และไข่จะเจริญเติบโตได้ไม่เต็มที่ อาจทำให้ไข่ไม่ไปตกในข้างที่มีซีสต์เลย เมื่อไข่ไม่ตกในข้างที่มีซีสต์ก็ทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์ลดลงตามไปด้วย

และซีสต์ที่เกิดนอกรังไข่อาจทำให้มีโรคในอวัยวะอื่นๆ ภายในช่องท้องหรือในมดลูกได้อีกเช่นกัน และอาจจะทำให้มีพังผืดเกิดขึ้นที่ปีกมดลูกจนทำให้ท่อรังไข่อุดตัน ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ไข่กับสเปิร์มไม่สามารถผสมกันและเปิดการปฏิสนธิได้ นอกจากนี้หากมีการแทรกเข้ามาในชั้นกล้ามเนื้อมดลูกแล้ว ทำให้มดลูกมีขนาดที่โตขึ้น หรือมีสภาพที่ผิดธรรมชาติไป ตัวอ่อนจะฝังตัวยากขึ้นหรือไม่สามารถฝังตัวได้ทำให้ตั้งครรภ์ได้ยากเช่นเดียวกัน 

ดังนั้นไม่ว่าจะเป็นซีสต์ที่เกิดในรังไข่หรือนอกรังไข่ก็ส่งผลกระทบกับการตั้งครรภ์ทั้งหมด 

การรักษา

ส่วนการรักษาซีสต์ โดยทั่วไป มี 2 วิธี คือ การใช้ยาและการผ่าตัด 

ในส่วนของการรักษาด้วยยา ตัวยาที่ใช้จะมีฤทธิ์คุมกำเนิด ทำให้ผู้ที่ได้รับยาไม่สามารถมีบุตรได้ จึงเป็นวิธีที่ไม่เหมาะกับผู้ที่ต้องการมีบุตร  และอีกวิธีการรักษาคือการผ่าตัด วิธีการนี้ยังสามารถตรวจดูได้ว่าชิ้นเนื้อนั้นเป็นมะเร็งหรือมีโรคอื่นๆร่วมด้วยหรือไม่  และทำให้คนไข้สามารถมีบุตรตามธรรมชาติได้ง่ายขึ้น ถ้าหากตรวจพบว่ามีปัญหาก็สามารถวางแผนการรักษาหรือผ่าตัดเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการมีบุตรในอนาคตได้  แต่การผ่าตัดจะมีการลอกซีสต์ออกจากรังไข่จะทำให้เนื้อที่ดีของรังไข่ติดกับผนังซีสต์ออกไปด้วย อาจทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานของรังไข่ลดลงไปด้วย ดังนั้นวิธีการรักษาของคนไข้แต่ละคนขึ้นอยู่กับการประเมินของแพทย์ เพื่อให้ตรงกับความต้องการของคนไข้รวมถึงการวางแผนการมีบุตรต่อไปได้ในอนาคต