นอนไม่พอทำให้การผลิตอสุจิลดลง เสี่ยงภาวะมีบุตรยาก

การนอนหลับคือช่วงเวลาที่ร่างกายได้ฟื้นฟูและซ่อมแซมระบบต่าง ๆ โดยเฉพาะระบบสืบพันธุ์ของเพศชาย แต่เมื่อนอนไม่พอร่างกายจะผลิตฮอร์โมนเทสโทสเทอโรนลดลง ซึ่งเป็นฮอร์โมนสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการสร้างอสุจิ ส่งผลให้จำนวนและการเคลื่อนไหวของอสุจิลดลง จนกลายเป็นสาเหตุที่อสุจิมีคุณภาพต่ำ และเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะมีบุตรยากในระยะยาว การเข้าใจความเชื่อมโยงระหว่างการนอนหลับกับฮอร์โมนเพศจึงเป็นสิ่งที่ผู้ชายไม่ควรมองข้าม หากต้องการมีลูกในอนาคต

ปรึกษาเรื่องการวางแผนมีบุตรที่ VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร

ความสัมพันธ์ระหว่างการนอนกับฮอร์โมนเพศชาย

เทสโทสเทอโรน (Testosterone) คือฮอร์โมนเพศชายที่มีความสำคัญต่อการผลิตอสุจิ อีกทั้งวงจรการผลิตฮอร์โมนตัวนี้ยังสัมพันธ์กับการนอนหลับอย่างใกล้ชิดอีกด้วย

• ช่วงเวลาแห่งการผลิตฮอร์โมน : ร่างกายจะผลิตฮอร์โมนเทสโทสเทอโรนในปริมาณสูงสุดในช่วงหลับลึก (Deep Sleep) โดยเฉพาะตอนเช้ามืด ซึ่งจะเป็นเวลาที่ร่างกายซ่อมแซมและฟื้นฟูพลังงานได้ดี
• ผลกระทบเมื่อนอนน้อย : หากนอนน้อยกว่า 5-6 ชั่วโมงต่อคืน ระดับเทสโทสเทอโรนอาจลดลง 10-15% เทียบเท่ากับความเสื่อมตามวัยหลายปี ฮอร์โมนที่ลดลงนี้จะส่งผลให้ร่างกายรู้สึกอ่อนเพลีย พลังงานลดลง สมรรถภาพทางเพศถดถอย และส่งผลต่อการผลิตอสุจิ

หาก “นอนไม่พอ” จะส่งผลให้ “อสุจิคุณภาพต่ำ” อย่างไร ?

การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ จะส่งผลกระทบต่ออสุจิในหลาย ๆ ด้าน ดังนี้

• ลดคุณภาพของอสุจิโดยรวม : การนอนไม่เพียงพอจะทำให้การสร้างอสุจิผิดเพี้ยนไป จนเกิดภาวะเหล่านี้
  • อสุจิเคลื่อนไหวช้าลง (Motility) : ทำให้อสุจิเดินทางไปปฏิสนธิกับไข่ได้ยากขึ้น
  • รูปร่างผิดปกติ (Morphology) : มีจำนวนอสุจิที่มีรูปร่างสมบูรณ์ลดลง
  • จำนวนลดลง (Count) : ผลิตอสุจิได้ในปริมาณน้อยกว่าเกณฑ์ปกติ
• รบกวนสมดุลฮอร์โมนระยะยาว : การพักผ่อนน้อยจะทำให้แกนควบคุมฮอร์โมนเพศ (Hypothalamic-Pituitary-Gonadal Axis) ทำงานผิดปกติ กระทบต่อการผลิตอสุจิระยะยาว และเร่งให้ระบบสืบพันธุ์เสื่อมเร็วขึ้น
• กระตุ้นการสร้างแอนติบอดีต่ออสุจิ (Anti-Sperm Antibody – ASA) : ความเครียดและภาวะนอนไม่พออาจทำให้ระบบภูมิคุ้มกันมองว่าอสุจิเป็นสิ่งแปลกปลอม ทำให้ร่างกายสร้างแอนติบอดีเพื่อทำลายอสุจิ กลายเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญของภาวะมีบุตรยาก

พฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้ฮอร์โมนเพศลดลง

นอกเหนือจากการนอนไม่พอแล้ว ยังมีพฤติกรรมในชีวิตประจำวันอื่น ๆ ที่เป็นตัวเร่งให้ระดับฮอร์โมนเพศลดลง และส่งเสริมให้เกิดภาวะอสุจิคุณภาพต่ำมากยิ่งขึ้นไปอีก

1. การนอนดึกและพักผ่อนไม่เป็นเวลา : การมีตารางเวลานอนที่ไม่แน่นอน ขัดแย้งกับนาฬิกาชีวิต ทำให้ร่างกายพลาดช่วงเวลาหลั่งฮอร์โมนสำคัญ
2. ความเครียดสะสม : ความเครียดเรื้อรังทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) มากขึ้น ซึ่งเป็นปฏิปักษ์โดยตรงต่อฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน
3. การใช้สารเสพติด : การดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ หรือใช้สารเสพติด ไม่เพียงแต่ทำลายสุขภาพโดยรวม แต่ยังเป็นพิษต่อเซลล์อสุจิโดยตรง

ปรึกษาปัญหาพฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้ฮอร์โมนเพศลดลงที่ VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร

วิธีฟื้นฟูสุขภาพอสุจิและฮอร์โมนเพศด้วยการนอนหลับและโภชนาการ

เพื่อป้องกันภาวะอสุจิคุณภาพต่ำ การปรับพฤติกรรมการนอนและการดูแลโภชนาการเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งสำหรับคุณผู้ชายที่กำลังวางแผนมีบุตร

• นอนให้ครบ 7-9 ชั่วโมงต่อคืน : การนอนหลับอย่างเพียงพอจะช่วยให้ร่างกายสามารถผลิตฮอร์โมนเพศชาย และซ่อมแซมเซลล์ต่าง ๆ ได้อย่างเต็มที่ รวมถึงเซลล์อสุจิ
• รักษาเวลานอนให้สม่ำเสมอ : เข้านอนและตื่นในเวลาเดียวกันทุกวัน ช่วยคงสมดุลของนาฬิกาชีวิต (Circadian Rhythm) และทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนได้ตามปกติ
• เข้านอนก่อนเที่ยงคืน : โดยเฉพาะก่อน 23.00 น. เพื่อให้ร่างกายเข้าสู่ช่วงหลับลึกที่หลั่งฮอร์โมนเพศสูงสุด
• สร้างบรรยากาศที่เหมาะกับการนอน : ห้องนอนควรมืด เย็น และเงียบ เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายเข้าสู่ภาวะหลับลึกได้ง่ายขึ้น
• กินวิตามินและสารอาหารที่ช่วยฟื้นฟูอสุจิและฮอร์โมนเพศ

• • วิตามิน C และ E : ช่วยลดความเครียดออกซิเดชัน ปกป้องอสุจิจากความเสียหาย
  • สังกะสี (Zinc) : เพิ่มระดับฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน และช่วยในการผลิตอสุจิ
  • กรดโฟลิก (Folic acid) : ช่วยสร้าง DNA ของอสุจิให้สมบูรณ์
  • โอเมก้า 3 : เพิ่มคุณภาพและความเคลื่อนไหวของอสุจิ
  • คิวเท็น (Coenzyme Q10) : เสริมพลังงานให้เซลล์อสุจิและลดการเสื่อมของเซลล์

การผสานระหว่างการนอนหลับที่เพียงพอและการได้รับสารอาหารที่เหมาะสม จะช่วยเพิ่มคุณภาพอสุจิ ฟื้นฟูฮอร์โมนเพศ และลดความเสี่ยงต่อภาวะมีบุตรยากอย่างได้ผล

ประเมินความสมบูรณ์ของอสุจิ เพื่อเพิ่มโอกาสการมีบุตรที่ VFC Center 

หากคุณเริ่มรู้สึกอ่อนเพลีย สมรรถภาพลดลง หรือสงสัยว่าอาจมีภาวะอสุจิคุณภาพต่ำ ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพและระบบสืบพันธุ์ตั้งแต่เนิ่น ๆ โดยเฉพาะหากกำลังวางแผนสร้างครอบครัว การตรวจประเมินภาวะมีบุตรยากจะช่วยให้คุณอุ่นใจมากขึ้น โดยสามารถมาปรึกษากับเราได้ที่ VFC Center ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร (V-Fertility Center) ดูแลโดยทีมแพทย์ผู้ชำนาญการด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ เพื่อช่วยเพิ่มโอกาสในการมีบุตรอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ

บทความโดย แพทย์ศรมน ทรงวีรธรรม

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร

Hotline: 082-903-2035

LINE Official: @vfccenter

คำถามที่พบบ่อย (FAQs)

Q : นอนไม่พอส่งผลต่อการผลิตอสุจิอย่างไร ?

A : ภาวะนอนไม่พอสามารถลดระดับฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน ซึ่งเป็นฮอร์โมนสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการผลิตอสุจิ ทำให้อสุจิมีคุณภาพต่ำ จำนวนลดลง เคลื่อนไหวช้าลง และรูปร่างผิดปกติ ส่งผลต่อโอกาสการตั้งครรภ์ในอนาคต

Q : วิธีปรับปรุงคุณภาพอสุจิทำได้ด้วยวิธีใดบ้าง ?

A : การฟื้นฟูคุณภาพของอสุจิที่ทำได้ง่ายที่สุด คือการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ (7-9 ชั่วโมงต่อคืน) ควบคู่ไปกับการทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น วิตามิน C, E, สังกะสี, โอเมก้า 3 และกรดโฟลิก ซึ่งเป็นวิธีที่ช่วยฟื้นฟูคุณภาพอสุจิและฮอร์โมนเพศให้มีความสมดุล

Q : พฤติกรรมอะไรบ้างที่จะส่งผลกระทบต่อการผลิตฮอร์โมนเพศชาย ?

A : พฤติกรรมที่ทำให้ฮอร์โมนเพศชายลดลง ได้แก่ การนอนดึกและพักผ่อนไม่เป็นเวลา รวมถึงความเครียดสะสม การดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ และการใช้สารเสพติด โดยจะเป็นตัวเร่งให้ระบบสืบพันธุ์เสื่อมได้เร็วขึ้น

Q : การนอนหลับอย่างเพียงพอ สามารถช่วยรักษาภาวะอสุจิคุณภาพต่ำได้หรือไม่ ?

A : การนอนหลับอย่างเพียงพอ สามารถช่วยปรับปรุงคุณภาพของอสุจิได้ เนื่องจากช่วงเวลาหลับลึกจะทำให้ร่างกายผลิตฮอร์โมนเทสโทสเทอโรนได้อย่างมีประสิทธิภาพและฟื้นฟูระบบการสืบพันธุ์ได้อย่างเต็มที่

Q : อาหารเสริมหรือวิตามินประเภทใด ที่ช่วยเพิ่มคุณภาพอสุจิ ?

A : วิตามิน C และ E ช่วยลดความเครียดออกซิเดชันและปกป้องอสุจิจากความเสียหาย สังกะสีช่วยเพิ่มระดับฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน กรดโฟลิกช่วยสร้าง DNA ของอสุจิให้สมบูรณ์ และโอเมก้า 3 ช่วยเพิ่มความเคลื่อนไหวของอสุจิ