อายุ 40+ มีลูกได้หรือไม่ ถ้าอยากมีลูกต้องเตรียมตัวอย่างไร?

ด้วยไลฟ์สไตล์ของคนยุคใหม่ที่มีการเปลี่ยนแปลงไป ทั้งภาระหน้าที่การงานที่แสนวุ่นวาย และการสร้างความมั่นคงทางการเงินให้กับชีวิต ส่งผลให้คู่แต่งงานตัดสินใจมีลูกกันช้าลง เห็นได้ชัดจากช่วงอายุในการตั้งครรภ์ของคนส่วนใหญ่ที่เพิ่มมากขึ้น ถึงแม้การตัดสินใจมีลูกเมื่อพร้อมจะเป็นสิ่งที่หลายคู่รักให้ความสำคัญ แต่ก็มาพร้อมกับความกังวลใจว่าถ้าหากมีลูกตอนอายุ 40 ปีขึ้นไป จะได้ผลหรือไม่ หรือจะเป็นอันตรายหรือเปล่า เราจะมาช่วยไขข้อสงสัยและแนะนำเคล็ดลับการเตรียมตัวตั้งครรภ์ตอนอายุ 40+ กัน

อายุที่เหมาะสำหรับการมีลูกคือเท่าไร?

ปกติแล้วอายุของผู้หญิงที่เหมาะสมกับการมีลูกจะอยู่ในช่วง 20-35 ปี เพราะเป็นช่วงที่ร่างกายแข็งแรง และระบบสืบพันธุ์มีความสมบูรณ์ จึงพร้อมสำหรับการมีลูกมากที่สุด แต่หากมีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป จะจัดอยู่ในกลุ่มของผู้หญิงที่มีความเสี่ยงในการตั้งครรภ์

อายุมีผลต่อภาวะเจริญพันธุ์อย่างไร?

ผู้หญิงที่มีช่วงเวลาการเจริญพันธุ์จำกัด เมื่ออายุมากขึ้นก็จะส่งผลต่อการตั้งครรภ์ ดังนี้

• ปริมาณและคุณภาพของไข่ลดลง ส่งผลให้โอกาสปฏิสนธิน้อยลงและเพิ่มความเสี่ยงต่อความผิดปกติของโครโมโซมเพิ่มมากขึ้น
• การตกไข่ไม่สม่ำเสมอ อาจเกิดภาวะไม่ตกไข่เรื้อรัง (Anovulation) ส่งผลให้การปฏิสนธิน้อยลง จึงมีบุตรยากขึ้น

ความผิดปกติของมดลูก เช่น เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) หรือเนื้องอกมดลูก ส่งผลให้ตัวอ่อนไม่สามารถฝังตัว และเกิดการตั้งครรภ์ได้

หากต้องการมีลูกตอนอายุ 40 อันตรายหรือไม่ ? มีปัจจัยเสี่ยงอะไรบ้าง?

การมีลูกตอนอายุ 40 ปีขึ้นไป มีปัจจัยเสี่ยงที่ต้องพิจารณา เนื่องจากอายุที่เพิ่มขึ้นอาจส่งผลต่อสุขภาพของแม่และลูกน้อย โดยปัจจัยเสี่ยงของการท้องตอนอายุ 40 ปีขึ้นไป มีดังนี้

• ความเสี่ยงของโรคประจำตัว โดยผู้หญิงวัย 40+ มีแนวโน้มเป็นโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ซึ่งอาจส่งผลต่อการตั้งครรภ์ รวมถึงมีโอกาสจะเกิดภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes) สูงขึ้น
• ภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ เมื่ออายุมากขึ้นจะมีความเสี่ยงต่อภาวะครรภ์เป็นพิษ (Preeclampsia) ซึ่งนำไปสู่ปัญหาสุขภาพของแม่และลูก หรือร้ายแรงถึงขั้นเกิดภาวะแท้งบุตรหรือคลอดก่อนกำหนดสูง

อย่างไรก็ดี สำหรับคนที่ยังสงสัยว่าผู้หญิงอายุ 40 มีลูกได้หรือไม่ คำตอบก็คือ มีได้ เพราะด้วยเทคโนโลยีในปัจจุบันนี้ ที่สามารถรักษาภาวะมีบุตรยากได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งก่อนที่จะเริ่มตั้งครรภ์ แนะนำให้คู่สมรสเข้ามาปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจร่างกายและวางแผนการตั้งครรภ์ที่เหมาะกับสุขภาพ เพื่อหาทางป้องกันปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีลูก รวมไปถึงเตรียมความพร้อมในการดูแลเด็กที่เกิดมา ซึ่งการที่คุณพ่อคุณแม่อยู่ในวัยอันเหมาะสม มีความพร้อมทั้งวุฒิภาวะและงบประมาณสำหรับการเลี้ยงดู ก็จะช่วยให้เด็กเติบโตได้อย่างสมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ รวมถึงควรต้องได้รับการดูแลด้านสุขภาพตั้งแต่อยู่ในครรภ์ เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีในอนาคต

การเตรียมความพร้อมสำหรับผู้หญิงที่ต้องการท้องตอนอายุ 40+

หากต้องการมีลูกตอนอายุ 40 ปีขึ้นไป ต้องเตรียมร่างกายให้พร้อม โดยมีสิ่งสำคัญที่ควรปฏิบัติ ดังนี้

การตรวจสุขภาพ

เนื่องจากการท้องตอนอายุ 40+ มักมาพร้อมกับความเสี่ยงมากมาย การตรวจสุขภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้หญิงที่อยากมีลูก ซึ่งสำหรับคนที่อาจสงสัยว่าคนที่ท้องตอนอายุ 40 ปีขึ้นไป ต้องตรวจอะไรบ้าง โดยหลัก ๆ แล้ว การตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์จะประกอบไปด้วยสิ่งเหล่านี้  

• การตรวจร่างกายทั่วไปเพื่อดูความพร้อมของสุขภาพ เช่น
  • ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC) เช็กภาวะโลหิตจางและการติดเชื้อ
  • ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด (Fasting Blood Sugar, HbA1c) คัดกรองเบาหวาน
  • ตรวจความดันโลหิต ลดความเสี่ยงภาวะครรภ์เป็นพิษ
  • ตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น HIV, ซิฟิลิส, ไวรัสตับอักเสบบี
  • ตรวจฮอร์โมนและภาวะเจริญพันธุ์ ประเมินภาวะไข่ตกและการทำงานของรังไข่
• การตรวจภายใน เพื่อดูความสมบูรณ์ของมดลูกและรังไข่ รวมถึงตรวจหาเนื้องอกมดลูก ซีสต์ที่รังไข่ หรือภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) ซึ่งอาจส่งผลต่อการตั้งครรภ์
• การตรวจคัดกรองโรค เพื่อป้องกันการส่งต่อโรคทางพันธุกรรม เช่น ธาลัสซีเมีย
• การแช่แข็งไข่ไว้เมื่ออายุยังน้อยแล้วทำ ICSI เมื่อพร้อมตั้งครรภ์

การเตรียมร่างกายให้พร้อม

นอกจากการตรวจสุขภาพแล้ว อีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญในการเตรียมตัวตั้งครรภ์ในช่วงอายุ 40 ปีขึ้นไปอย่างปลอดภัย ก็คือการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• การปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต ด้วยการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และการหาวิธีผ่อนคลายจิตใจจากความเครียด เช่น การนั่งสมาธิ อ่านหนังสือ ฟังเพลง
• การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นอย่างเพียงพอ และรับประทานอาหารที่ช่วยบำรุงไข่ เพื่อเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ 
• การออกกำลังกายที่เหมาะสมกับวัย เพื่อให้ระบบต่าง ๆ ในร่างกายทำงานได้อย่างเต็มที่ และช่วยให้ร่างกายแข็งแรง พร้อมสำหรับการอุ้มท้องและการคลอด
• การงดดื่มแอลกอฮอล์ งดสูบบุหรี่ และหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เพื่อป้องกันไม่ให้ทารกในครรภ์ได้รับผลกระทบ
• ควบคุมน้ำหนักให้เหมาะสม โดยให้มีดัชนีมวลกาย 19-23

การดูแลตัวเองหากท้องตอนอายุ 40+

การตั้งครรภ์ในวัย 40 ปีขึ้นไปอาจมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น เช่น เกิดภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ ความดันโลหิตสูง เบาหวานขณะตั้งครรภ์ และความเสี่ยงต่อภาวะดาวน์ซินโดรมของทารก ดังนั้น การดูแลสุขภาพให้ดีที่สุดตั้งแต่ช่วงก่อนตั้งครรภ์ไปจนถึงหลังคลอดเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ทั้งคุณแม่และลูกน้อยมีสุขภาพแข็งแรง โดยมีสิ่งที่ควรปฏิบัติ ดังนี้

1. เข้ารับการฝากครรภ์ตั้งแต่เนิ่น ๆ ช่วยให้แพทย์สามารถประเมินภาวะเสี่ยงและให้คำแนะนำในการดูแลตัวเองได้อย่างเหมาะสม รวมถึงหากมีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือภาวะไทรอยด์ผิดปกติ จะได้ปรึกษาแพทย์เพื่อควบคุมอาการให้ดีที่สุด
2. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้นอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน เพื่อเสริมสร้างพัฒนาการของทารก เช่น
   • • กรดโฟลิก หาได้จากในผักใบเขียว ถั่ว ธัญพืช ช่วยลดความเสี่ยงของภาวะหลอดประสาทไม่ปิดของทารก
     • ธาตุเหล็ก หาได้จากในเนื้อแดง ไข่แดง ตับ ช่วยป้องกันภาวะโลหิตจาง
     • แคลเซียม หาได้จากในนม ปลาเล็กปลาน้อย เต้าหู้ ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันของทารก
     • โอเมก้า-3 หาได้จากปลาทะเล ไข่ วอลนัต ช่วยบำรุงสมองและพัฒนาการของทารก
3. ควบคุมน้ำหนักระหว่างตั้งครรภ์ โดยควรเพิ่มน้ำหนักระหว่างตั้งครรภ์ ประมาณ 10-15 กิโลกรัม ขึ้นอยู่กับค่าดัชนีมวลกาย (BMI) ก่อนตั้งครรภ์ควรเลือกอาหารที่มีประโยชน์และหลีกเลี่ยงอาหารที่มีแคลอรี ไขมัน และน้ำตาลสูง 
4. ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม เช่น โยคะคนท้อง ว่ายน้ำ เดินเร็ว วันละ 30 นาที 3-5 วันต่อสัปดาห์ ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน และช่วยให้คลอดง่ายขึ้น
5. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ควรนอนวันละ 7-9 ชั่วโมง และจัดท่านอนให้เหมาะสม เนื่องจากการนอนอย่างมีคุณภาพจะช่วยลดความเครียดและเสริมสร้างสุขภาพของแม่และลูกน้อยในครรภ์
6. หลีกเลี่ยงความเครียดและรักษาสุขภาพจิตใจ ควรทำกิจกรรมที่ช่วยให้ผ่อนคลาย เช่น นั่งสมาธิ ฟังเพลง อ่านหนังสือที่ชอบ รวมถึงหมั่นพูดคุยปรึกษากับคู่สมรสหรือคนใกล้ชิด
7. หลีกเลี่ยงสารที่เป็นอันตรายต่อครรภ์ งดดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่ เพราะส่งผลต่อพัฒนาการของทารกและเพิ่มความเสี่ยงของการคลอดก่อนกำหนด รวมถึงหลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมี เช่น ยาฆ่าแมลง สีทาบ้าน น้ำหอมแรง ๆ เป็นต้น

ถึงแม้ว่าการตั้งท้องในตอนอายุมาก จะมาพร้อมกับความเสี่ยงที่สูงขึ้น จนทำให้คู่สมรสหลายคู่ที่ฝันอยากสร้างครอบครัวเกิดความกังวลว่าอายุ 40 จะมีลูกได้หรือไม่ ? แต่ถ้าหากมีการเตรียมความพร้อมที่ดี ด้วยการดูแลสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ ควบคู่ไปการปรึกษาแพทย์ เพื่อหาวิธีตั้งครรภ์ที่เหมาะสม ก็จะช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ให้ประสบความสำเร็จ ในขณะเดียวกันก็จะช่วยให้สามารถรับมือกับความเสี่ยงต่าง ๆ ได้อย่างปลอดภัย

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดปรึกษาแพทย์ได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร 

Hotline : 082-903-2035

Line : @vfccenter bit.ly/3HVkyCO 

อ่านบทความสุขภาพ :  v-ivf.com/article/

 

บทความโดย แพทย์หญิงวนากานต์ สิงหเสนา