ผ่าเนื้องอกมดลูกแล้วต้องรอกี่เดือนก่อนวางแผนตั้งครรภ์ ?

การผ่าเนื้องอกมดลูกเป็นหัตถการที่ช่วยรักษาความผิดปกติของมดลูก และช่วยแก้ปัญหาด้านสุขภาพให้แก่ผู้หญิงหลายราย ซึ่งหลังจากการผ่าตัด ร่างกายต้องการเวลาพักฟื้นเพื่อให้แผลภายในมดลูกหายดี ทั้งยังช่วยให้ระบบสืบพันธุ์กลับมาทำงานได้อย่างสมบูรณ์ และพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ใหม่อย่างปลอดภัย ดังนั้น การเว้นระยะหลังผ่ามดลูก จึงเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนและเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ให้มากขึ้น

ปรึกษาเพื่อวางแผนมีบุตร หลังผ่าตัดเนื้องอกมดลูกได้ที่ VFC Center

เว้นระยะหลังผ่ามดลูก สำคัญอย่างไร ?

ทำไมต้องเว้นระยะก่อนตั้งครรภ์ ?

หลังผ่าเนื้องอกมดลูก แผลในมดลูกต้องใช้เวลาในการสมานตัวให้แข็งแรงเพื่อรองรับการตั้งครรภ์ครั้งใหม่ โดยมีเหตุผลหลักดังนี้

• ช่วยให้แผลผ่าตัดหายสนิทและมดลูกฟื้นตัวเต็มที่ ลดความเสี่ยงที่แผลจะแตกหรือเปิดหากมีการตั้งครรภ์ในช่วงเวลาไล่เลี่ยกัน
• ลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น แผลมดลูกฉีกขาด เลือดออกมาก หรือปัญหาเกี่ยวกับครรภ์ในอนาคต
• ป้องกันการติดเชื้อในแผลผ่าตัด ช่วยให้ร่างกายมีเวลาซ่อมแซมตัวเองหลังการผ่าตัด
• ทำให้สุขภาพโดยรวมและระบบสืบพันธุ์กลับมาดีขึ้นก่อนการตั้งครรภ์ครั้งใหม่

ทั้งนี้ แพทย์มักแนะนำให้งดมีเพศสัมพันธ์และเว้นระยะพักฟื้นอย่างน้อย 6 สัปดาห์ถึง 3 เดือน แต่ก็จะขึ้นอยู่กับชนิดและความซับซ้อนของการผ่าตัด

ภาวะแทรกซ้อนหากตั้งครรภ์เร็วเกินไป

การตั้งครรภ์ก่อนที่มดลูกจะฟื้นตัวดี อาจเพิ่มความเสี่ยงของภาวะอันตราย เช่น

• แผลที่มดลูกอาจฉีกขาด เสี่ยงเลือดออกมาก และเป็นอันตรายถึงชีวิต
• มีโอกาสที่รกจะเกาะต่ำ (Placenta Previa) หรือรกฝังแน่นผิดปกติ (Placenta Accreta) ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงในการเสียชีวิตของคุณแม่
• เสี่ยงมดลูกแตก (Uterine Rupture) ในช่วงตั้งครรภ์หรือคลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเป็นการผ่าตัดที่ทะลุเข้าไปถึงโพรงมดลูก
• อาจเกิดการติดเชื้อบริเวณแผลผ่าตัดหรือในอุ้งเชิงกราน
• เพิ่มความเสี่ยงท้องนอกมดลูก และปัญหาระบบสืบพันธุ์อื่น ๆ ที่ซับซ้อน

ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้อาจส่งผลต่อทั้งแม่และทารก จึงควรเว้นระยะอย่างเหมาะสมตามคำแนะนำของแพทย์

ระยะเวลาที่แนะนำก่อนตั้งครรภ์หลังผ่ามดลูก

สำหรับคำถามที่หลาย ๆ คนสงสัยอย่าง “หลังผ่ามดลูกควรเว้นระยะหลังผ่ามดลูกกี่เดือนถึงจะตั้งครรภ์ได้ ?” คำตอบขึ้นอยู่กับลักษณะการผ่าตัดและการประเมินของแพทย์ แต่มีแนวทางมาตรฐานดังนี้

6 เดือนขึ้นไปหลังจากผ่าตัดเนื้องอกมดลูก

โดยทั่วไปควรเว้นระยะอย่างน้อย 6 เดือนขึ้นไป เพื่อให้แผลในมดลูกมีความแข็งแรงพอสำหรับการตั้งครรภ์ ซึ่งในช่วงนี้ควรปฏิบัติตัวดังนี้

• ช่วง 4-6 สัปดาห์แรก : เป็นช่วงที่สำคัญที่สุด ต้องงดกิจกรรมหนักโดยเด็ดขาด เช่น การยกของหนัก การออกกำลังกายหนัก หรือการทำงานที่ต้องใช้แรงมาก
• การเพิ่มกิจกรรม : หลังจากช่วงพักฟื้นเบื้องต้น อาจค่อย ๆ เพิ่มกิจกรรมทีละน้อยโดยไม่หักโหม
• ลดความเสี่ยง : การเว้นระยะหลังผ่ามดลูกอย่างเหมาะสม ช่วยลดความเสี่ยงแผลแตกหรือภาวะแทรกซ้อนในครรภ์ถัดไปให้เหลือน้อยที่สุด

ปัจจัยที่อาจทำให้ระยะเวลาฟื้นตัวยาวขึ้น

ในบางกรณี แพทย์อาจแนะนำให้เว้นระยะนานกว่า 6 เดือน เนื่องจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น

• อายุของคุณแม่ : อายุที่มากขึ้นทำให้กระบวนการซ่อมแซมและฟื้นตัวของเนื้อเยื่อช้าลงตามธรรมชาติ
• ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด : เช่น การติดเชื้อหลังผ่าตัด หรือการมีเลือดออกมากในระหว่างหรือหลังผ่าตัด ซึ่งต้องใช้เวลาในการรักษาและฟื้นฟูเพิ่มเติม
• โรคประจำตัว : เช่น เบาหวาน หรือความดันสูง ที่ส่งผลต่อการไหลเวียนเลือด และทำให้แผลหายช้า
• พฤติกรรมการสูบบุหรี่ : การสูบบุหรี่เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เลือดไปเลี้ยงแผลได้ไม่ดี ส่งผลให้แผลหายช้าลงมาก
• การดูแลแผลและสุขภาพที่ไม่เหมาะสม : การพักผ่อนไม่เพียงพอ หรือการละเลยการดูแลแผลตามคำแนะนำของแพทย์
• ขนาดและวิธีการผ่าตัด : การผ่าตัดเอาเนื้องอกขนาดใหญ่หลายก้อน หรือการผ่าตัดที่ต้องเปิดโพรงมดลูก อาจทำให้การฟื้นตัวช้ากว่าการผ่าตัดเล็ก ๆ หรือการผ่าตัดส่องกล้อง

การติดตามอาการกับแพทย์อย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งจำเป็น ทั้งยังช่วยให้รู้ว่า ช่วงเวลาใดที่ร่างกายได้รับการฟื้นฟูและพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์อย่างปลอดภัย

สอบถามข้อมูลหรือจองคิวปรึกษาภาวะมีบุตรยากที่ VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร

การดูแลตัวเองหลังผ่ามดลูก

การดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมในช่วงพักฟื้นเว้นระยะหลังผ่ามดลูกเป็นการเตรียมความพร้อมสำคัญสำหรับการตั้งครรภ์ในอนาคต

การฟื้นฟูร่างกายและมดลูก

• พักผ่อนให้เพียงพอ ให้เวลาร่างกายได้ซ่อมแซมตัวเอง งดกิจกรรมหนักอย่างน้อย 6 สัปดาห์ หรือตามคำแนะนำของแพทย์
• งดกิจกรรมที่เพิ่มแรงดัน เช่น งดยกของหนัก รวมถึงงดมีเพศสัมพันธ์จนกว่าแพทย์จะยืนยันว่าแผลหายสนิทแล้ว
• เริ่มออกกำลังกายเบา ๆ เมื่อร่างกายพร้อม ค่อย ๆ เริ่มการออกกำลังกายเบา ๆ เช่น การเดิน เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือด แต่ต้องระมัดระวังไม่หักโหมจนเกินไป
• ติดตามอาการผิดปกติ ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เกี่ยวกับการดูแลแผล และรีบปรึกษาแพทย์ทันทีหากมีอาการปวดท้องรุนแรง มีไข้ หรือมีเลือดออกผิดปกติ

ปรับพฤติกรรมเพื่อช่วยในการฟื้นตัว

• รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ เน้นอาหารที่มีโปรตีนสูง (ช่วยซ่อมแซมเนื้อเยื่อ), วิตามินซี (ช่วยในการสร้างคอลลาเจนและภูมิคุ้มกัน) และ ธาตุเหล็ก (ลดภาวะโลหิตจางหลังการผ่าตัด)
• ดื่มน้ำมาก ๆ และรับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูง เพื่อช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น ไม่มีอาการท้องผูก ทั้งยังช่วยลดการเบ่งขณะเข้าห้องน้ำ ที่อาจไปเพิ่มแรงดันบริเวณแผลผ่าตัด
• งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่ เพราะเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้แผลหายช้าและเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ
• การจัดการความเครียด และการพักผ่อนทางจิตใจที่สมดุล จะช่วยส่งเสริมกระบวนการฟื้นตัวของร่างกายได้ดีขึ้น

วางแผนตั้งครรภ์อย่างมั่นใจหลังผ่ามดลูก ที่ VFC Center

เตรียมความพร้อมก่อนตั้งครรภ์ด้วยบริการตรวจความพร้อมมีบุตร ที่ VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร (V-Fertility Center) ดูแลโดยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ เพื่อช่วยวางแผนอย่างใส่ใจในทุกขั้นตอน ทำให้การตั้งครรภ์ครั้งต่อไปปลอดภัยและมีโอกาสสำเร็จได้มากขึ้น

บทความโดย แพทย์วรวัฒน์ ศิริปุณย์

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร

Hotline: 082-903-2035

LINE Official: @vfccenter

คำถามที่พบบ่อย (FAQs)