โยคะบำบัด วิธีธรรมชาติช่วยเสริมโอกาสความสำเร็จในการตั้งครรภ์

การเตรียมร่างกายก่อนตั้งครรภ์ถือเป็นขั้นตอนสำคัญสำหรับคู่รักที่กำลังวางแผนมีลูก เพราะร่างกายและจิตใจของคุณแม่มีส่วนสำคัญต่อความสำเร็จของการตั้งครรภ์ ซึ่งหนึ่งในวิธีที่ได้รับความนิยมและมีผลวิจัยสนับสนุนก็คือ “การฝึกโยคะบำบัด” ซึ่งช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนหญิง ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย ลดความเครียด และเสริมการไหลเวียนของเลือดบริเวณอุ้งเชิงกราน ทำให้ร่างกายพร้อมต่อการปฏิสนธิและการฝังตัวของตัวอ่อน 

สำหรับคุณผู้หญิงที่กำลังเตรียมตัวมีลูก การฝึกโยคะเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยเตรียมร่างกายให้พร้อม ทั้งยังสามารถทำควบคู่ไปกับการตรวจความพร้อมมีบุตร เพื่อเพิ่มความสมบูรณ์ของร่างกาย และพร้อมสำหรับการมีลูกในอนาคต 

โยคะบำบัดช่วยในการวางแผนมีลูกอย่างไร?

โยคะบำบัดไม่ใช่เพียงการออกกำลังกาย แต่เป็นศาสตร์ที่ช่วยสร้างสมดุลทั้งร่างกายและจิตใจ ทั้งยังส่งผลโดยตรงต่อระบบสืบพันธุ์ โดยเฉพาะผู้ที่ต้องการปรับฮอร์โมนให้เหมาะสมและลดความเสี่ยงจากภาวะมีบุตรยาก โดยมีประโยชน์ดังนี้

เพิ่มการไหลเวียนของเลือดในอวัยวะสืบพันธุ์

ท่าโยคะที่เน้นการยืดเหยียดและเปิดสะโพกจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดไปยังมดลูกและรังไข่ ส่งผลต่อคุณภาพไข่และความพร้อมของเยื่อบุโพรงมดลูกในการฝังตัว

กระตุ้นกล้ามเนื้อบริเวณอุ้งเชิงกรานของเพศหญิง

กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานที่แข็งแรงช่วยพยุงมดลูกและอวัยวะสืบพันธุ์ ทำให้การทำงานของระบบเจริญพันธุ์มีประสิทธิภาพมากขึ้น

ลดความเครียดและความวิตกกังวล

เทคนิคการหายใจและท่าผ่อนคลายขณะทำโยคะ จะช่วยลดระดับฮอร์โมนความเครียด (คอร์ติซอล) ซึ่งมีผลกระทบต่อการตกไข่และการตั้งครรภ์

ช่วยปรับสมดุลของฮอร์โมนและระบบต่าง ๆ ในร่างกาย

การฝึกโยคะอย่างต่อเนื่องช่วยกระตุ้นต่อมไร้ท่อให้ทำงานได้อย่างสมดุล ส่งเสริมสุขภาพโดยรวม และเพิ่มโอกาสในการมีบุตร

ปรึกษาแพทย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านการรักษาภาวะมีบุตรยาก จาก VFC Center ได้ที่นี่

 

ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการฝึกโยคะบำบัดเพื่อการตั้งครรภ์

แม้ว่าการฝึกโยคะบำบัดจะช่วยสร้างสมดุลให้แก่ร่างกาย แต่หากหักโหมเกินไปก็อาจทำให้ร่างกายได้รับบาดเจ็บได้ เพราะฉะนั้นการเลือกช่วงเวลาและระดับความเข้มข้นในการฝึกจึงมีความสำคัญอย่างมากต่อการเตรียมความพร้อมให้แก่ร่างกาย 

ช่วงเตรียมร่างกายก่อนตั้งครรภ์

ระยะนี้ร่างกายยังไม่ได้อยู่ในช่วงตั้งครรภ์ การฝึกโยคะสามารถทำได้ค่อนข้างหลากหลายและเข้มข้น แต่ควรเน้นไปที่การเพิ่มการไหลเวียนเลือดบริเวณอุ้งเชิงกราน ยืดกล้ามเนื้อสะโพก และผ่อนคลายจิตใจ การฝึกอย่างสม่ำเสมอ 3-4 ครั้งต่อสัปดาห์ ครั้งละ 10-15 นาที จะช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนหญิงและเสริมความแข็งแรงของร่างกายให้พร้อมต่อการปฏิสนธิ

ช่วงระหว่างกระตุ้นไข่และการเก็บไข่

สำหรับผู้ที่เข้าสู่กระบวนการรักษาภาวะมีบุตรยาก เช่น การทำเด็กหลอดแก้ว (ICSI) ร่างกายจะตอบสนองต่อยาฮอร์โมน ทำให้รังไข่ขยายใหญ่ขึ้น ช่วงนี้ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังที่รุนแรงหรือท่าที่กดทับบริเวณท้องน้อย เนื่องจากเสี่ยงต่อภาวะรังไข่บิด

การฝึกที่เหมาะสมคือ ควรเลือกท่าโยคะที่เน้นการหายใจ ยืดเหยียดอ่อนโยน และการผ่อนคลายจิตใจ ทั้งนี้ควรทำภายใต้คำแนะนำของแพทย์หรือครูโยคะที่เข้าใจด้านสุขภาพการเจริญพันธุ์โดยเฉพาะ

ท่าโยคะที่เหมาะสำหรับการเตรียมตั้งครรภ์

การเลือกท่าโยคะบำบัดที่เหมาะสมจะช่วยเสริมทั้งความแข็งแรง ความยืดหยุ่น และสุขภาพจิตใจ ตัวอย่างท่าที่เหมาะมีดังนี้

ท่าที่ช่วยยืดสะโพกและอุ้งเชิงกราน

ท่าผีเสื้อ (Baddha Konasana)

วิธีทำ

1. นั่งหลังตั้งตรง
2. หันฝ่าเท้าชนทั้ง 2 ข้างประกบกัน เปิดเข่าออกไปด้านนอก โดยพยายามให้เข่าอยู่ติดพื้นมากที่สุด
3. ใช้มือทั้ง 2 ข้าง จับลงไปที่ข้อเท้า แล้วค่อย ๆ โน้มตัวไปด้านหน้าจนรู้สึกตึงบริเวณขาหนีบ ค้างท่าไว้ประมาณ 4–6 ลมหายใจ
4. กลับสู่ท่าเริ่มต้น ทำซ้ำ 5–10 ครั้ง

ประโยชน์ : ช่วยให้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นรอบอุ้งเชิงกรานยืดหยุ่น เพิ่มการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงรังไข่และมดลูก

ท่าที่ช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อหลังและไหล่

ท่าแมว (Cat-Cow Pose)

วิธีทำ

1. เริ่มต้นด้วยการคุกเข่าลงบนเสื่อโยคะ มือวางตรงกับหัวไหล่ และเข่าตรงกับสะโพก ให้หลังอยู่ในท่าสบาย ๆ เป็นแนวตรง
2. สูดลมหายใจเข้าช้า ๆ พร้อมเกร็งหน้าท้องแล้วดึงสะดือเข้า แล้วโก่งหลัง
3. จากนั้นหายใจออก และโค้งหลังขึ้นเหมือนหลังแมว โดยดึงคางเข้าหาอก พยายามให้หลังโค้งกลมที่สุดเพื่อยืดกล้ามเนื้อบริเวณหลังล่างและอุ้งเชิงกราน  
4. ค้างท่านี้ประมาณ 5-10 วินาที ควบคู่ไปกับการหายใจเข้าออกช้า ๆ เพื่อให้รู้สึกผ่อนคลาย
5. ทำซ้ำ 5–10 ครั้ง

ประโยชน์ : เพิ่มความยืดหยุ่นให้กระดูกสันหลัง ช่วยคลายความตึงของช่วงคอและไหล่

ท่าที่ช่วยฝึกการหายใจและผ่อนคลายจิตใจ

ท่าศพ (Savasana)

1. เริ่มจากนอนหงายลงบนพื้นหรือเสื่อโยคะ โดยแยกขาออกพอประมาณให้รู้สึกสบาย ไม่ชิดกัน
2. วางแขนราบไปกับลำตัว หงายฝ่ามือขึ้นหรือตั้งเป็นมุมก็ได้ โดยไม่เกร็งกล้ามเนื้อ
3. หลับตาลง ปล่อยให้กล้ามเนื้อใบหน้า ร่างกายทุกส่วนได้ผ่อนคลายอย่างเต็มที่
4. หายใจเข้าลึก ๆ ช้า ๆ ให้ลมหายใจสม่ำเสมอ โดยมุ่งความสนใจไปที่การหายใจหรือความรู้สึกของแต่ละส่วนของร่างกาย ตั้งแต่หัวจรดเท้า
5. ค่อย ๆ ผ่อนคลายกล้ามเนื้อทีละส่วน เช่น จากนิ้วเท้า ขา สะโพก หน้าท้อง ทรวงอก แขน ไหล่ คอ จนถึงใบหน้า
6. คงท่านี้ไว้ประมาณ 10-15 นาที หรือมากกว่านั้นตามความเหมาะสม
7. เมื่อจะลุกขึ้น ค่อย ๆ ขยับมือ ขา และลำตัวอย่างช้า ๆ ก่อนลุกขึ้น

ประโยชน์ : ช่วยให้ร่างกายและจิตใจผ่อนคลาย ฝึกการจดจ่อกับลมหายใจเข้า-ออก ทำให้จิตใจสงบ ลดความเครียดและความวิตกกังวล

นัดหมายตรวจภาวะมีบุตรยาก พร้อมรับการรักษาอย่างเหมาะสมที่ VFC Center

 

ประโยชน์เพิ่มเติมของโยคะบำบัดต่อการวางแผนมีลูก

นอกจากผลทางร่างกายแล้ว โยคะบำบัดยังช่วยให้คู่รักมีจิตใจที่มั่นคงและมีสมาธิมากขึ้น ส่งผลให้การวางแผนมีบุตรเป็นไปอย่างราบรื่น เพราะการเริ่มต้นวางแผนตั้งครรภ์ด้วยร่างกายที่แข็งแรงและมีจิตใจที่สงบ จะช่วยลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อน และเพิ่มโอกาสความสำเร็จของการตั้งครรภ์ได้อย่างชัดเจน

หากเตรียมร่างกายด้วยการฝึกโยคะบำบัดแล้ว และต้องการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง สามารถมาตรวจความพร้อมมีบุตรอย่างละเอียดกับ VFC Center ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร (V Fertility Center) เราพร้อมให้คำปรึกษาด้านการวางแผนมีบุตรและการรักษาภาวะมีบุตรยาก โดยสูตินรีแพทย์มากประสบการณ์ เพื่อให้การตั้งครรภ์ดำเนินไปอย่างราบรื่นตลอดเส้นทาง

 

บทความโดย แพทย์หญิงนันท์นภัส ปโรสิยานนท์

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร 

Hotline: 082-903-2035 

LINE Official: @vfccenter