อยากมีบุตรต้องเลี่ยง! แอลกอฮอล์มีผลต่ออสุจิอย่างไร?

ปัจจุบันภาวะมีบุตรยากได้กลายเป็นเรื่องที่พบได้บ่อยมากขึ้น ทำให้คู่รักต่างหาคำตอบว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้มีลูกยาก โดยหนึ่งในปัจจัยที่หลายคนอาจไม่รู้และมักถูกมองข้ามไปก็คือ ‘การดื่มแอลกอฮอล์’ ซึ่งสามารถส่งผลกระทบต่อความสามารถในการมีบุตรของผู้ชายได้อย่างมาก

แอลกอฮอล์มีผลต่ออสุจิอย่างไร?

“ดื่มเหล้า มีผลกับอสุจิไหม ?” อย่างที่ได้กล่าวไว้ข้างต้นว่า “มี” และอาจมีผลกระทบมากกว่าที่หลายคนคาดคิด เนื่องจากการดื่มเหล้า หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จะเข้าไปรบกวนกระบวนการสร้างอสุจิใหม่ที่เกิดขึ้นในอัณฑะ โดยเป็นกระบวนการที่ต้องใช้เวลาประมาณ 74 วัน และแอลกอฮอล์สามารถส่งผลกระทบได้ในทุกขั้นตอนของการสร้างอสุจิ ทำให้อสุจิที่ผลิตออกมาใหม่มีคุณภาพลดลง ดังนี้

1. จำนวนอสุจิลดลง (Oligospermia)

แอลกอฮอล์จะเข้าไปขัดขวางการทำงานของฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน ซึ่งเป็นฮอร์โมนหลักที่ช่วยในการผลิตอสุจิ หากระดับฮอร์โมนนี้ลดลง กระบวนการสร้างอสุจิก็จะถูกหยุดชะงักหรือทำงานได้ไม่เต็มที่ จึงทำให้จำนวนอสุจิที่ผลิตออกมาไม่เพียงพอต่อการตั้งครรภ์ 

2. ความเคลื่อนไหวของอสุจิลดลง (Asthenospermia)

เพื่อให้การตั้งครรภ์เกิดขึ้น อสุจิต้องสามารถเคลื่อนที่ไปถึงไข่และปฏิสนธิกันได้ แต่หากอสุจิเคลื่อนไหวได้ช้าลง หรือเคลื่อนที่ไม่ตรงทิศทาง โอกาสที่อสุจิจะไปถึงไข่และทำการปฏิสนธิก็จะลดลงอย่างมาก ซึ่งการดื่มแอลกอฮอล์สามารถทำให้ระบบประสาทที่ควบคุมการเคลื่อนที่ของอสุจิถูกขัดขวาง ส่งผลให้การเคลื่อนที่ของอสุจิไม่ราบรื่น หรือไม่สามารถวิ่งไปยังไข่ได้ตามปกติ

3. รูปร่างอสุจิผิดปกติ (Teratospermia)

การดื่มแอลกอฮอล์สามารถส่งผลต่อรูปร่าง ทำให้อสุจิไม่สามารถทำงานได้อย่างสมบูรณ์ โดยอสุจิที่มีรูปร่างผิดปกติ เช่น หัวอสุจิที่มีขนาดใหญ่เกินไป หรือปลายหางที่สั้นเกินไป จะไม่สามารถฝ่ากลไกของไข่ในการปฏิสนธิได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แอลกอฮอล์มีผลต่อสมรรถภาพอย่างไร?

ผลกระทบของแอลกอฮอล์ต่อระบบสืบพันธุ์ของผู้ชายไม่ได้จำกัดเพียงแค่คุณภาพอสุจิ แต่ยังรวมถึงสมรรถภาพทางเพศและความสามารถในการมีบุตร ดังนี้

1. ผลกระทบต่อฮอร์โมน

• ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน 

การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำจะทำให้ระดับเทสโทสเตอโรนในเลือดลดลง ซึ่งเทสโทสเตอโรนเป็นฮอร์โมนหลักที่ควบคุมการสร้างอสุจิและรักษาสมรรถภาพทางเพศ เมื่อระดับฮอร์โมนนี้ลดลง จึงส่งผลโดยตรงต่อการสร้างอสุจิและสมรรถภาพทางเพศ

• ฮอร์โมน LH และ FSH 

แอลกอฮอล์จะเข้าไปรบกวนการหลั่งฮอร์โมน Luteinizing Hormone (LH) และ Follicle Stimulating Hormone (FSH) จากต่อมใต้สมองส่วนหน้า ซึ่งฮอร์โมนทั้งสองประเภทมีหน้าที่สำคัญในการควบคุมการทำงานของอัณฑะและกระบวนการสร้างอสุจิ

• ฮอร์โมนเอสโตรเจน 

การดื่มแอลกอฮอล์จะเพิ่มระดับเอสโตรเจนในผู้ชาย ซึ่งเมื่อระดับเอสโตรเจนในผู้ชายสูงขึ้น อาจทำให้การผลิตอสุจิลดลงและยังส่งผลต่อสมรรถภาพทางเพศได้

2. ผลกระทบต่อประสิทธิภาพทางเพศ

• การแข็งตัวของอวัยวะเพศ 

แอลกอฮอล์ส่งผลกระทบต่อการไหลเวียนของเลือดและระบบประสาทส่วนกลาง ซึ่งจะทำให้อวัยวะเพศชายไม่สามารถแข็งตัวได้อย่างเต็มที่ (Erectile Dysfunction) ซึ่งส่งผลต่อความสามารถในการมีเพศสัมพันธ์

• ความต้องการทางเพศ 

ระดับเทสโทสเตอโรนที่ลดลงจากการดื่มแอลกอฮอล์ส่งผลโดยตรงต่อความต้องการทางเพศ (Libido) และสมรรถภาพโดยรวม ทำให้รู้สึกเฉยเมยต่อกิจกรรมทางเพศมากขึ้น

• การหลั่งน้ำกาม 

แอลกอฮอล์สามารถส่งผลต่อการควบคุมการหลั่งและการผลิตน้ำเชื้อได้ ซึ่งอาจทำให้เกิดปัญหาการหลั่งเร็วขึ้น ช้าลง หรือไม่เกิดขึ้นเลย รวมถึงส่งผลต่อปริมาณน้ำกามที่ลดลง

3. ผลกระทบระยะยาว

• โครงสร้างของอัณฑะ 

การดื่มแอลกอฮอล์เป็นเวลานานทำให้เกิดการอักเสบและการเสื่อมสลายของเนื้อเยื่อในอัณฑะ ซึ่งส่งผลต่อการทำงานของเซลล์สร้างอสุจิและเซลล์สร้างฮอร์โมน ทำให้ประสิทธิภาพการสืบพันธุ์ลดลงอย่างถาวร

• หลอดเลือดในอวัยวะสืบพันธุ์ 

แอลกอฮอล์เป็นสาเหตุของความดันโลหิตสูงและปัญหาหลอดเลือด ซึ่งส่งผลต่อการไหลเวียนเลือดในบริเวณอวัยวะเพศและอัณฑะ ทำให้การมีเพศสัมพันธ์ หรือการทำงานของระบบสืบพันธุ์ลดลง

• ระบบประสาทส่วนกลาง 

แอลกอฮอล์ส่งผลต่อการเชื่อมต่อระหว่างสมองและอวัยวะสืบพันธุ์ ทำให้สัญญาณประสาทที่ควบคุมการตอบสนองทางเพศและการทำงานของระบบฮอร์โมนผิดปกติ

แอลกอฮอล์มีผลกระทบที่ชัดเจนต่ออสุจิและสมรรถภาพการสืบพันธุ์ของผู้ชาย ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้แม้ในผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณน้อย สำหรับคู่สามีภรรยาที่กำลังวางแผนมีบุตรหรือประสบปัญหาภาวะมีบุตรยาก การลด หรือหยุดการดื่มแอลกอฮอล์เป็นขั้นตอนสำคัญที่ควรพิจารณาควบคู่ไปกับการดูแลสุขภาพโดยรวม แต่ถ้าใครที่ต้องการตรวจภาวะมีบุตรยาก ที่  VFC Center ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร (V Fertility Center) ให้บริการตรวจภาวะมีบุตรยากสำหรับคู่รักที่กำลังวางแผนมีลูก พร้อมรับการประเมินและคำแนะนำด้านการรักษา เพื่อสร้างครอบครัวตามที่ได้ฝันไว้

 

บทความโดย แพทย์วรวัฒน์ ศิริปุณย์

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร 

Hotline: 082-903-2035 

LINE Official: @vfccenter