มดลูกไม่แข็งแรงมีลูกได้ไหม ? เส้นทางสู่การมีบุตร

“ทำไมยังไม่ท้องสักที…?” “แท้งซ้ำอีกแล้ว…” 

เสียงสะท้อนจากผู้หญิงหลายคนที่พยายามมีบุตรแต่ไม่สำเร็จ ทำให้เกิดคำถามที่ว่า อะไรคือสาเหตุที่ทำให้การตั้งครรภ์ไม่เป็นไปอย่างที่หวัง ซึ่งหนึ่งในสาเหตุที่กลายเป็นอุปสรรคต่อการตั้งครรภ์ก็คือ ภาวะมดลูกไม่แข็งแรง ซึ่งส่งผลต่อการฝังตัวของตัวอ่อนและการตั้งครรภ์โดยตรง แต่ความหวังยังมีอยู่เสมอ เพราะปัจจุบันมีวิธีการรักษาที่ช่วยให้ผู้มีภาวะมดลูกไม่แข็งแรงสามารถมีบุตรได้

มดลูกไม่แข็งแรงเกิดจากอะไร ?

มดลูกไม่แข็งแรงอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งส่งผลต่อโครงสร้างและการทำงานของมดลูก ทำให้เกิดปัญหาในการตั้งครรภ์หรือการรักษาการตั้งครรภ์ไว้ได้ โดยสาเหตุหลัก ๆ ได้แก่

ความผิดปกติของฮอร์โมนในร่างกาย 

ความผิดปกติของฮอร์โมนในร่างกายโดยเฉพาะฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมวงจรรอบเดือนและการเตรียมความพร้อมของเยื่อบุโพรงมดลูกสำหรับการฝังตัวของตัวอ่อน หากร่างกายผลิตฮอร์โมนเหล่านี้ในปริมาณที่ไม่สมดุล อาจส่งผลให้เยื่อบุโพรงมดลูกไม่เหมาะสมต่อการฝังตัวของตัวอ่อน

การติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน

การติดเชื้อในอวัยวะสืบพันธุ์หรืออุ้งเชิงกรานสามารถส่งผลกระทบต่อโครงสร้างของมดลูกได้ โดยเฉพาะหากการติดเชื้อลุกลามและไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม อาจทำให้เกิดแผลเป็นหรือพังผืดภายในมดลูก ซึ่งจะส่งผลต่อความสามารถในการตั้งครรภ์ได้ 

พังผืดในโพรงมดลูก

ภาวะพังผืดในโพรงมดลูกหรือที่เรียกว่า “Asherman’s syndrome” เกิดจากเนื้อเยื่อพังผืดที่เกิดขึ้นภายในโพรงมดลูก มักพบหลังการผ่าตัดหรือหัตถการในมดลูก เช่น การขูดมดลูก พังผืดเหล่านี้ทำให้พื้นที่ภายในโพรงมดลูกลดลง และส่งผลต่อการฝังตัวของตัวอ่อน

เนื้องอกมดลูก

เนื้องอกในมดลูก เช่น เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก (Myoma) หรือเนื้องอกเยื่อบุโพรงมดลูก (Polyp) สามารถทำให้โครงสร้างของมดลูกผิดรูปได้ ในบางกรณี เนื้องอกขนาดใหญ่หรือมีตำแหน่งที่ส่งผลต่อโพรงมดลูก อาจขัดขวางการฝังตัวของตัวอ่อนหรือการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์

ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่

ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่หรือที่รู้จักกันในชื่อ “Endometriosis” เป็นภาวะที่เนื้อเยื่อเยื่อบุโพรงมดลูกไปเจริญเติบโตนอกมดลูก ภาวะนี้สามารถส่งผลกระทบต่อการทำงานของมดลูกและอวัยวะสืบพันธุ์อื่น ๆ ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง ซึ่งอาจส่งผลต่อความสามารถในการตั้งครรภ์

สัญญาณบ่งชี้ว่ามดลูกไม่แข็งแรง

การสังเกตสัญญาณหรืออาการผิดปกติของร่างกายเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณรู้ว่าควรปรึกษาแพทย์เมื่อใด โดยสัญญาณที่อาจเป็นตัวบ่งชี้ว่ามดลูกไม่แข็งแรงมีดังนี้

• ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ :

หากรอบเดือนของคุณไม่เป็นไปตามปกติ มาเร็วหรือช้ากว่าปกติอย่างต่อเนื่อง อาจเป็นสัญญาณของความผิดปกติของฮอร์โมนหรือโครงสร้างของมดลูก ซึ่งส่งผลต่อการทำงานของมดลูก

• ประจำเดือนมามากหรือนานผิดปกติ :

การมีประจำเดือนที่มามากผิดปกติ (Menorrhagia) หรือมีเลือดออกนานเกินกว่า 7 วันอาจบ่งชี้ถึงความผิดปกติของมดลูก เช่น เนื้องอกมดลูก หรือความไม่สมดุลของฮอร์โมน

• ปวดท้องน้อยรุนแรงระหว่างมีประจำเดือน :

อาการปวดประจำเดือนรุนแรงที่รบกวนชีวิตประจำวันอาจเป็นสัญญาณของภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือความผิดปกติอื่น ๆ ของมดลูก

• ตั้งครรภ์แล้วแท้งบ่อย :

การแท้งซ้ำ ๆ โดยเฉพาะในไตรมาสแรก อาจเป็นผลมาจากความผิดปกติของมดลูกที่ไม่สามารถรองรับการเจริญเติบโตของตัวอ่อนได้อย่างเหมาะสม หรือความผิดปกติของโครงสร้างมดลูก เช่น มดลูกรูปร่างผิดปกติ หรือปัญหาของเยื่อบุโพรงมดลูก

• มีเลือดออกผิดปกติระหว่างรอบเดือน :

การมีเลือดออกกะปริบกะปรอยระหว่างรอบเดือนอาจบ่งชี้ถึงความผิดปกติของมดลูก เช่น มีเนื้องอกหรือติ่งเนื้อในโพรงมดลูก หรือความไม่สมดุลของฮอร์โมน

มดลูกไม่แข็งแรง มีลูกได้ไหม ?

แม้ว่าภาวะมดลูกไม่แข็งแรงอาจส่งผลต่อการตั้งครรภ์ แต่ด้วยการวินิจฉัยที่แม่นยำและการรักษาที่เหมาะสม ผู้หญิงที่มีภาวะนี้ก็สามารถมีบุตรได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับ

ความรุนแรงของภาวะ

ระดับความรุนแรงของภาวะมดลูกไม่แข็งแรงเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการตั้งครรภ์ ในกรณีที่มีอาการไม่รุนแรง การรักษาก็มีโอกาสประสบความสำเร็จได้สูง ตัวอย่างเช่น หากมีเนื้องอกมดลูกขนาดเล็กที่ไม่ส่งผลกระทบต่อโพรงมดลูก โอกาสตั้งครรภ์และคลอดบุตรได้สำเร็จก็มีเพิ่มมากขึ้น

ในทางกลับกัน ในกรณีที่เกิดภาวะรุนแรงมาก เช่น มีพังผืดปกคลุมโพรงมดลูกเป็นบริเวณกว้าง หรือมีความผิดปกติของรูปร่างมดลูกที่รุนแรง โอกาสในการตั้งครรภ์อาจลดลง แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่เป็นไปไม่ได้เลย โดยแพทย์จะพิจารณาทางเลือกในการรักษาที่เหมาะสม ซึ่งอาจรวมถึงการใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์

อายุของผู้ป่วย

อายุเป็นปัจจัยสำคัญในการพิจารณาโอกาสตั้งครรภ์ ไม่ว่าจะมีภาวะมดลูกไม่แข็งแรงหรือไม่ก็ตาม โดยทั่วไป ผู้หญิงอายุน้อยกว่า 35 ปีมักมีคุณภาพของไข่ที่ดีกว่าและมีโอกาสตั้งครรภ์สูงกว่าผู้หญิงที่มีอายุมากกว่า นอกจากนั้นอายุยังส่งผลต่อประสิทธิภาพในการตอบสนองต่อการรักษาอีกด้วย เพราะเมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายอาจตอบสนองต่อการรักษาได้ไม่ดีเท่าที่ควร ดังนั้น หากคุณมีภาวะมดลูกไม่แข็งแรงและต้องการมีบุตร การพบแพทย์เพื่อรับการปรึกษาและวินิจฉัยตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ให้สำเร็จได้ 

การตอบสนองต่อการรักษา

การตอบสนองต่อการรักษาเป็นปัจจัยสำคัญอีกประการหนึ่ง ผู้หญิงบางคนอาจตอบสนองต่อการรักษาได้ดี เช่น การใช้ฮอร์โมนทดแทนอาจช่วยปรับสมดุลของฮอร์โมนในร่างกายและเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ได้ ในขณะที่บางคนอาจต้องการการรักษาที่ซับซ้อนมากขึ้น

ปัจจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับภาวะมีบุตรยาก

นอกจากภาวะมดลูกไม่แข็งแรงแล้ว ภาวะมีบุตรยากอาจเกิดจากปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น

• คุณภาพของไข่และอสุจิ – หากมีปัญหาเกี่ยวกับคุณภาพของไข่หรืออสุจิ อาจส่งผลต่อโอกาสในการตั้งครรภ์
• ปัญหาของท่อนำไข่ – การอุดตันหรือความเสียหายของท่อนำไข่อาจขัดขวางการเดินทางของไข่ที่ถูกผสมแล้วไปยังมดลูก
• ภาวะไม่ตกไข่ – หากไม่มีการตกไข่หรือมีการตกไข่ที่ผิดปกติ จะทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์ลดลง
• ปัจจัยทางพันธุกรรม – ความผิดปกติทางพันธุกรรมบางอย่างอาจส่งผลต่อความสามารถในการตั้งครรภ์หรือการรักษาการตั้งครรภ์

การประเมินปัจจัยทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับภาวะมีบุตรยากจะช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาที่เหมาะสมและเพิ่มโอกาสในการมีบุตรได้สำเร็จ

แนวทางการรักษามดลูกไม่แข็งแรงเพื่อเพิ่มโอกาสมีบุตร

ปัจจุบันมีแนวทางการรักษาอยู่หลายวิธี ที่สามารถช่วยเพิ่มโอกาสในการมีบุตรสำหรับผู้หญิงที่มีภาวะมดลูกไม่แข็งแรง แต่ในการเลือกวิธีการรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของภาวะ รวมถึงปัจจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ดังนี้

การรักษาด้วยฮอร์โมน

การรักษาด้วยฮอร์โมนช่วยแก้ไขความไม่สมดุลของฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการควบคุมวงจรการเจริญพันธุ์ แพทย์อาจให้ฮอร์โมนเอสโตรเจนเพื่อช่วยเสริมสร้างและซ่อมแซมเยื่อบุโพรงมดลูก หรือให้ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเพื่อช่วยเตรียมเยื่อบุโพรงมดลูกสำหรับการฝังตัวของตัวอ่อน นอกจากนี้ ยังมีการใช้ยาที่ช่วยกระตุ้นการตกไข่ในกรณีที่มีปัญหาเกี่ยวกับการตกไข่ร่วมด้วย

การผ่าตัดแก้ไขความผิดปกติ

หากภาวะมดลูกไม่แข็งแรงเกิดจากความผิดปกติทางโครงสร้าง เช่น เนื้องอกมดลูก พังผืด หรือติ่งเนื้อในโพรงมดลูก การผ่าตัดเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพ โดยแพทย์มักใช้การผ่าตัดส่องกล้องโพรงมดลูก (Hysteroscopy) เพื่อวินิจฉัยและรักษาความผิดปกติภายในโพรงมดลูก ส่วนเนื้องอกที่อยู่ในชั้นกล้ามเนื้อมดลูก อาจใช้วิธีการผ่าตัดส่องกล้องทางช่องท้อง (Laparoscopy) หรือการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง (Laparotomy) ในกรณีที่เนื้องอกมีขนาดใหญ่ การผ่าตัดแก้ไขโครงสร้างที่ผิดปกติจะช่วยฟื้นฟูสภาพมดลูกและเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์

การรักษาสาเหตุที่ทำให้มดลูกไม่แข็งแรง

การรักษาสาเหตุที่แท้จริงของภาวะมดลูกไม่แข็งแรงเป็นกุญแจสำคัญในการเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสมหากมีการติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน ในกรณีที่เกิดภาวะที่เกี่ยวข้องกับเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ อาจใช้วิธีการรักษาด้วยฮอร์โมนหรือการผ่าตัดตามความรุนแรงของอาการ และสำหรับความไม่สมดุลของฮอร์โมน การให้ฮอร์โมนทดแทนหรือการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตอาจช่วยได้ การรักษาที่ตรงจุดช่วยฟื้นฟูความแข็งแรงของมดลูกและเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์อย่างมีนัยสำคัญ

เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ (ICSI)

เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ (Assisted Reproductive Technology หรือ ART) เป็นทางเลือกสำหรับผู้หญิงที่มีภาวะมดลูกไม่แข็งแรงร่วมกับปัญหาอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อการมีบุตร โดย ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection) เป็นเทคนิคพิเศษที่ใช้ในกระบวนการทำเด็กหลอดแก้ว โดยแพทย์จะใช้เข็มขนาดเล็กเพื่อฉีดอสุจิเพียงหนึ่งตัวเข้าไปในไข่โดยตรง วิธีนี้จะช่วยเพิ่มโอกาสในการปฏิสนธิโดยเฉพาะในกรณีที่คุณภาพหรือจำนวนของอสุจิไม่เพียงพอ

ด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์ในปัจจุบัน ภาวะมดลูกไม่แข็งแรงไม่ใช่อุปสรรคที่เอาชนะไม่ได้อีกต่อไป ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร (V Fertility Center) ศูนย์เฉพาะทางด้านการรักษาภาวะมีบุตรยาก ที่ได้รับการรับรองจากราชวิทยาลัยสูตินรีเวชแห่งประเทศไทย มีบริการทางการแพทย์ที่ครบวงจรสำหรับผู้มีภาวะมดลูกไม่แข็งแรง ตั้งแต่การตรวจภาวะมีบุตรยากอย่างละเอียด ไปจนถึงการรักษาด้วยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ขั้นสูง เช่น การทำ ICSI ที่ช่วยเพิ่มโอกาสในการปฏิสนธิและการตั้งครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมให้คำปรึกษาและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับคุณ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้เลยที่ เบอร์โทรศัพท์ 082-903-2035

บทความโดย แพทย์ศรมน ทรงวีรธรรม

ติดต่อสอบถามหรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่ 

VFC ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร 

Hotline: 082-903-2035 

LINE Official: @vfccenter

 

ข้อมูลอ้างอิง:

• Anterior vaginal prolapse (cystocele). สืบค้นเมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2568 จาก https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cystocele/symptoms-causes/syc-20369452 

• Uterine prolapse. สืบค้นเมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2568 จาก https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/uterine-prolapse/symptoms-causes/syc-20353458